Sint Pancras trin uiteinde- <iüi£ schijnen, an de oudste daterend uit re delen. Dit deze atlas af- :eft een goed ■d. Dan volgt )16; Oudorp: len, met ver- 1. De namen arte alfabet i- elen een be- 'ancras is in ook de stad irie gemeen- zijn deze ge bieden zo gedetailleerd in kaart gebracht. Ongeveer driekwart van de gemeente Koedijk betrof in 1828 wei- en hooilanden (ruim 744 hectare), en ook Sint Pancras kwam met 300 ha bijna op dit percentage uit (70%). Oudorp bestond zelfs voor ruim 83% uit wei- en hooilanden, samen 693 ha. De bouwlanden kwamen op een aanzienlijk kleiner percentage uit. Voorts trof men rietlanden en woest land aan. Boomgaarden, bossen, dijken, polderwateren (met uitzonde ring van Sint Pancras) of tuinen namen in de gemeenten nauwelijks enige ruimte in. Voor Sint Pancras gold dat met bijna 31 ha aan polder water de schuit als vervoermiddel in zo'n kleine gemeente onmisbaar was. Het eigen huisbezit laat in de drie gemeenten aanzienlijke verschillen zien. Zo beeft bijna 88% van alle 138 huishoudens in Koedijk rond 1830 wel enig onroerend goed ter plaatse. Anders dan in Koedijk maak te in Oudorp het aantal huishoudens dat ter plaatse geen enkel onroe rend goed had meer dan 50% van het totaal uit. Oudorp telde in deze periode 75 huizen waarvan er waarschijnlijk 31 door de eigenaar werd bewoond. In Sint Pancras stonden 52 woningen waarvan er 41 door de eigenaren werd bewoond. Huishoudens in Sint Pancras zonder onroerend goed kunnen in elk geval niet talrijk zijn geweest. Elders in Noord-Holland is men een dergelijke spreiding van onroerend goed bezit nog niet tegen gekomen. Een mogelijke verklaring zou kunnen liggen in de aanwezig heid van het kleinschalige en slecht toegankelijke akkergebied waar ie dere dorpsbewoner wel een stukje grond had, maar dat wellicht weinig aantrekkelijk was voor investeerders van huiten. In aparte tabellen wordt een overzicht gegeven van de top tien van grondbezitters. Zo nam Klaas de Boer, bakker in Koedijk, in diezelfde plaats een afgetekende toppositie in: hij bezat liefst 52 hectare. In Oudorp spande Pieter Hart, een boer uit Alkmaar, de kroon met 39 hectare, gevolgd door de gemeente Oudorp die met 33 hectare een krappe tweede positie innam. In Sint Pancras was de gemeente zelf met 35 ha de grootste grondbezitter. In Koedijk en Oudorp bezaten de tien grootste grondbezitters een derde van het totale grondgebied van de gemeente en in Sint Pancras liep dit percentage zelfs op tot 45! Zoals meestal op het platteland was in alle drie gemeenten de beroeps groep boeren het grootste. In Koedijk waren 113 boeren goed voor 52% van de totale beroepsbevolking. Samen bezaten zij hijna 66% van het areaal, gemiddeld 5,5 ha. In Oudorp bezaten 35 zelfstandige boeren 53% van het areaal, met een gemiddelde 12,5 ha per eigenaar of ander half maal zoveel als het plaatselijk gemiddelde. In Sint Pancras tenslot te was 49% van de grondeigenaren boer of landbouwer. Deze groep be- 19

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Oud Alkmaar | 1992 | | pagina 21