Daar kwam ik als kind wel eens thuis en zag toen een oud schrift in
prachtige letters in de huiskamer open liggen. Het hoofdstuk dat nu al
50 jaar open ligt, heet "Kaspar op het slot" en mevrouw Witte vertelde
er hij: "Wij zijn van landadel, het slot dat daar genoemd wordt, is slot
Wittenhurg in Stompetoren. En Kaspar, dat is opa Kaspar Witte, die
daar woonde."
Vijf jaar geleden bezocht ik haar weer eens en vroeg het 200 bladzijden
dikke schrift te leen. Ik mocht er zelfs een kopie van maken en raakte
toen pas echt geboeid door de inhoud: het bleek niet het leven van de
Kaspar Witte uit Stompetoren in de Schermer te bevatten, maar van
diens opa Kaspar Witte uit Gesmold in Duitsland. Deze had als jonge
man het ouderlijk huis verlaten. Hij kwam in 1785 te voet naar
Amsterdam, waar hij ernstig ziek werd en meer dan een jaar in het Pest
huis moest worden opgenomen. Hij herstelde en kreeg via een dorpsge
noot uit Gesmold een haantje als brouwersleerling. Dat werk deed hij
ook vanaf 1791 in Hoorn, waarna hij in 1797 de brouwerij "Het Fortuin"
aan de Laat, zo'n 50 m. vanaf de Koorstraat, in Alkmaar kocht voor
9500,-, waarhij een hypotheek moest worden afgesloten van 5000,-.
15 jaar later blijkt Kaspar volgens de belastingtelling één van de rijkste
mannen van Alkmaar te zijn, wat mij nogal verwonderde. Het ging
toen immers al jaren heel slecht met de brouwerijen. Onderzoek in het
Gemeentearchief Alkmaar, dat belangeloos foto's ter beschikking stel
de, toonde aan, dat de gegevens in het manuscript ook in werkelijkheid
klopten. Zonder meer uniek was het feit dat niet alleen van de voorzijde
van de brouwerij aan de Laat een prent en foto's bewaard zijn gebleven,
maar ook van de achterzijde aan de Oudegracht, waar oorspronkelijk
een andere brouwerij en azijnmakerij stond, Het Swaart of Het Wapen
van Haarlem geheten.
Daardoor kan de omslag van het hoek dus heide zijden van de oorspron-
y*
17
