raai Tweede Kamerlid (ze schreven allebei voor de Alkmaarsche Cou
rant) en met de liberale Doopsgezinde predikant ds. H. de Boer.
In 1883 schreef Bruinvis anoniem voor het district Alkmaar t.g.v. de
Tweede Kamerverkiezingen een uitstekende verkiezingsbrochure voor
de liberalen. i4> Vroeger, aldus Bruinvis waren er slechts twee partijen,
liberalen en conservatieven; nu is de keuze moeilijker, want nu zijn er
liberalen, Roomskatholieken en Anti Revolutionairen. Toch moet
men kleur bekennen om die partij te kiezen, die het best het algemeen
belang dient. Door de liberale partij is de Grondwet herzien. Een deel
van het volk kreeg stemrecht. Er kwam openbaarheid in het beheer
van de geldmiddelen en het onderwijs werd bevorderd, alsmede vrij
heid van godsdienst. De belasting op eerste levensbehoeften werd afge
schaft en er kwam meer rechtvaardigheid voor Indië. Deze taak heeft
de liberale partij vervuld met steun van de Rooms Katholieken. Helaas
werden de nieuwe vrijheden en rechten door de Paus gezien als geva
ren voor de godsdienst en gehoorzaam trokken de Katholieken zich
terug tot een meer kerkelijke dan staatkundige partij. Voor vrije denk
beelden ijveren kunnen zij niet meer. De meerderheid kunnen zij niet
krijgen, dus hebben zij zich in 1878 aaneengesloten met de Anti-
Revolutio-nairen. Laatst genoemden keurden de revolutie in Frankrijk
(1789) en in Nederland (1795) af, omdat die ook rechten gaf aan dege
nen, die niet tot de heersende Gereformeerde kerk behoorden.
Sommigen van hen gaan zelfs nog uit van de lijn van de Dordtsche
Synode (1618-19) en spreken over de "Souvereiniteit Gods en de
Ordonnanciën Gods", waarvan zij zich de ware Bijbelse vertolkers
menen. Maar wat zeggen de Ordonnanciën Gods nu over zaken als het
vrijhandelstelsel? In zulke gevallen moet de meerderheid beslissen,
volgens de Anti Revolutionairen. Maar als de meerderheid dan beslist
gezamenlijk onderwijs te geven op staatsscholen aan kinderen van alle
gezindten, voor de armen gratis en voor niet behoeftigen tegen enige
betaling, dan roepen de Anti Revolutionairen: "Gewetens dwang!".
Met inenting van schoolkinderen, het zelfde. Met zulke mensen is het
regeren absoluut onmogelijk, tenzij geheel naar hun zin en volgens de
uitspraken van hun leiders met name Dr. Abraham Kuyper. Zo verlie
zen zelfs de eigen partijgenoten gewetensvrijheid.
De AR partij, ijverig en gevat als ze is om de grote, en dat is niet de
verstandige menigte aan haar zijde te krijgen, is een gevaar voor alle
vrijheden in Nederland. Omdat ze een kerkelijk-staatkundige partij is
en beter georganiseerd, krijgt ze ook grotere invloed dan de Katholieke
partij. Hoewel beide partijen in kerkleer lijnrecht tegen over elkaar
staan, komen ze overeen in afkeer van de liberale beginselen. Samen
vormen ze de meerderheid en wederzijds bevoordelen ze elkaar ten
28
