spronkelijke Aanwijzende Tafels van Alkmaar omstreeks 1827 verza
meld. Daarna werden alleen nog enkele correcties opgenomen naar
aanleiding van toegekende bezwaarschriften en op 1 oktober 1832 wer
den minuutplans en registers officieel vastgesteld.
Liefst 80% van het grondgebied van de toenmalige gemeente Alkmaar
bestond in 1832 nog uit weiland. Bebouwing buiten de stadswallen
kwam nog maar sporadisch voor. Het pas gegraven Noordhollands
Kanaal (1820-1824) sneed de gemeente in twee delen. De binnenstad,
bestaande uit de secties A en B, was dicht bebouwd en werd doorsne
den door talrijke grachten. Meerdere hiervan zijn later in de 19e eeuw
gedempt, zoals de Laat en de Nieuwesloot. In de Hout (sectie E) lagen
behalve het gelijknamige recreatiebos ook veel particuliere tuinen en
volkstuintjes.
Alkmaar kende destijds 2822 gebouwen. De aanzienlijkste woonhuizen
stonden in het westelijk gedeelte van de binnenstad, vooral aan de
Langestraat en de Oudegracht. Het duurste huis was het (nog bestaan
de) pand van burgemeester Fontein Verschuur in de Langestraat met
een jaarlijkse huurwaarde van 600 gulden. Ter vergelijking: de gemid
delde jaarhuur lag op ongeveer 80 gulden. Kleine arbeiderswoningen
hadden een huurwaarde tussen 12 en 32 gulden; deze lagen vooral in
het oostelijk deel van het stadscentrum.
De stad telde liefst 370 pakhuizen. Een uitgebreide omschrijving van 70
bedrijven in de gemeente is in de atlas opgenomen. Het "fabriekwezen"
was minder in verval dan in naburige steden. De Alkmaarse zoutziede
rijen konden zelfs met de beste in het land wedijveren en werden in be
lasting ter plaatse het hoogst aangeslagen. Binnen de grenzen lagen
voorts een 24-tal molens, waaronder uiteraard de korenmolen van Piet,
destijds overigens "De Groot" genoemd.
In 1830 had Alkmaar 9439 inwoners, verdeeld over 1989 huishoudens,
waarvan slechts de helft in Alkmaar onroerend goed bezat. Anderzijds
waren er onder de 1162 eigenaren maar enkelen woonachtig buiten
Alkmaar. Slechts 42 eigenaren bezaten meer dan 10 hectaren. In de on
derstaande tabellen (tabel 1-3) zijn de gegevens van de bovenlaag ver
zameld.
Tabel 1De tien eigenaren met de meeste oppervlakte in Alkmaar
1Stad Alkmaar
2. wed. Pieter Morsch
101 ha
50 ha
16
