-
Het conflict tussen het liberale raadslid Jan Pot en de directeur van publieke
werken in Alkmaar Gerrit Looman in de periode 1908-1912, is tot dusverre
uniek in de geschiedenis van het Alkmaarse gemeentebestuur. Tot op de dag
van vandaag heeft geen ander raadslid als Jan Pot een topambtenaar zo onge
nuanceerd en haatdragend bejegend. Nimmer uitte een raadslid in het openbaar
ernstiger beledigingen en kwetsender taal aan het adres van een directeur
publieke werken. En dat allemaal, omdat Jan Pot zijn persoonlijke en zakelijke
belangen in gevaar zag komen omdat Looman het college van burgemeester
en wethouders had geadviseerd de exploitatievergunning voor een spoorlijn
langs de Kanaalkade in te trekken. Toen Pot in het najaar van 1908 in de
gemeenteraad kwam, richtte hij al zijn gramschap op Gerrit Looman.
Telefoonlijn
De industrieel Pot was vóór zijn raadslidmaatschap al een geduchte tegen
stander van het gemeentebestuur. Pot exploiteerde niet alleen de goederen
spoorlijn vanaf het station langs de Kanaalkade maar had al eerder de plaat
selijke telefoondienst in handen. Voordat het zover was waren de emoties al
hoog opgelaaid. De in 1853 geboren ondernemer begon zijn strijd tegen het
college in 1890 toen B en W hadden gesteld dat een telefoonconcessie best
was, maar dat in de stad geen palen mochten worden geplaatst. Pot veegde
de vloer aan met dit standpunt en noemde dit een dwaling van de eerste orde.
Hij ging zelfs zo ver, dat hij zijn brief aan het college als smaadschrift liet
afdrukken en dit in de boekhandel voor tien cent te koop aanbood. De
opbrengst was voor het pensioenfonds voor Alkmaarse gemeenteambtenaren.
„Want deze mensen verdienden al zo weinig dat financiële hulp noodzakelijk
was," aldus Pot. Pot kreeg toch zijn concessie en in 1900 had hij 100 aan
sluitingen, terwijl via zijn centrale in 2088 gesprekken werden bemiddeld.
Conflict
In november 1905 raakte Pot in direct conflict met de in 1899 aangestelde
burgemeester Gerrit Ripping. De eerste burger was ongeduldig geworden over
het feit dat zijn telefoon regelmatig rinkelde terwijl het aan de andere kant
van de lijn stil bleef. Ook gebeurde het vaak dat Ripping tevergeefs naar de
telefooncentrale van Pot belde 'om een lijntje'. Van automatisch doorkiezen
was immers nog geen sprake. Alle telefoonverbindingen moesten met behulp
van de telefoniste van Pot worden gelegd. De redactie van de Alkmaarsche
Courant deed ook veelvuldig pogingen telefonisch contacten te leggen.
Op een gegeven moment kreeg een journalist Pot eindelijk zelf aan de telefoon
5
