,fe ..-■ - -ft"' j^ff *■'-r~: XX-X* ^X^X'- r*zr .- :r - Alkmaar had, evenals andere steden in Holland, geen eigen beul in dienst. Onze stad maakte gebruik van de beul van het Hof van Holland, die zijn standplaats had in Haarlem. Van daaruit reisde hij naar de andere steden om te executeren. De avond voor de terechtstelling arriveerde de beul met een of twee knechten uit Haarlem en nam zijn intrek in de herberg 'Het Wapen van Munster' aan het Verdronkenoord. Bruinvis schreef daarover: "Er waren steeds liefhebbers om daar den beul te bezoeken en den hand te geven." Deze zinsnede intrigeerde mij en deed mij besluiten dit artikel te schrijven. Waarom vertoonden mensen dit bizarre gedrag en voelden ze zich aange trokken tot deze persoon? In een artikel schrijft de antropoloog A. Blok, dat gewone stervelingen juist ieder contact met de scherprechter trachtten te vermijden (6). Blijkbaar ging dat echter niet voor iedereen op. Op het eerste gezicht kan dit gedrag verklaard worden uit een zucht naar sensatie. Net zo goed als het spannend was een executie bij te wonen, was het dit ook om de man te ontmoeten, die dit verschrikkelijke werk moest uitvoeren. Deze gedragsuiting zou erop kunnen wijzen, dat mensen zich juist aangetrok ken voelen tot datgene waar ze bang voor zijn (dood, executie, beul, begraafplaats, e.d.). In deze handschudding kan dit element zeker herkend worden, maar als verklaring daarvan is het niet afdoende. Daarvoor moeten we de positie van de beul in de pre-indus- tiële samenleving onder de loep nemen. Evenals elders in Europa oefende de beul in de Nederlanden het beroep uit van chirurgijn (7). 9

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Oud Alkmaar | 1987 | | pagina 11