MUNTSLAG VAN EGMCND: EEN AARDIGE HYPOTHESE door J.L.Pot
Alweer enige tijd geleden werd mijn aandacht als amateur-numismaat
getrokken door een artikel van Cordfunke (1) waarin ik las:
"Een interessant gegeven is dat er omstreeks 1150 in Alkmaar een
wisselkantoor of zelfs een munt was: een zekere Reinward is er dan
als "monetarius" gevestigd.Tot op heden zijn echter geen munten
gevonden, waarvan vast staat dat ze in Alkmaar zijn geslagen."
Cordfunke doelde hiermee op een tekst in de Fontes Egmundensus,
die luid: "In Alcmere a Reinwardo monetario duas uncias et
dimidiam."(2).Deze tekst staat temidden van schenkingen en verkopen
van onroerend goed aan de abdij van Egmond en van de vertaling is
weinig meer te maken dan "In Alkmaar van de muntmeester Reinward 2[
ons." De oorspronkelijke tekst kant uit het Liber Sancti Adalberti,
dat verloren is gegaan maar ons overgeleverd is door een 15e eeuw
cartularium.Verder wijst Cordfunke op een vondst van 12e eeuwse
munnten in 1892.Toen werden bij het terpdorp Avendorp bij Schagen
ruim 1200 munten gevonden, die -zoals bij determinatie bleek- uit de
12e eeuw stammen.Hij achtte het niet ondenkbaar dat deze in Alkmaar
waren geslagen.
Enige tijd later verzet drs.W.A.Fasel zich heftig tegen deze
theorie in een artikel in deze periodiek (3), waarin hij Cordfunke
zelfs het bedrijven van een ambitieus soort pseudo-wetenschap
verwijt.Deze controverse leek mij een aardige aanleiding om eens wat
uitvoeriger in te gaan op de mogelijkheid of onmogelijkheid van
muntslag in het Alkmaarse.
In het midden van de 12e eeuw lag de stad op de grens van
Friesland en Holland en de Egmondse annalen verhalen dan ook van
heel veel strijd tegen de Friezen in het grensgebied.Die ligging
maakte het stadje bovendien tot een handels- en markplaats voor de
omliggende dorpen.De nabijheid van de Egmondse abdij was uiteraard
ook van zeer groot belang.Niet alleen was de abdij een belangrijk
politiek-religieus machtscentrum, maar ook een belangrijk
handelscentrum.De kloosterlingen dreven kennelijk met de
overschotten van hun produktie ijverig handel, want het klooster
kreeg in 1134 vrijdom van tol in Utrecht en vier jaar later
742
743