eigen grondbezit goed) geen behoefte aan. Dat werd anders wanneer de
gebieden verspreid lagen en men een overzicht wenste van het grond
bezit. 7)
Zo gaf een ongunstige verpachting van de "Vroonlanden" bij Alkmaar
in 1529 voor de rentmeester van Karei V aanleiding om ca. 1300 akker
perceeltjes niet alleen opnieuw te laten opmeten, maar óók -zij het
summier- in kaart te brengen. (8) Waarschijnlijk is de grondadministra-
tie dan óók een van de belangrijkste redenen geweest om kaarten te
gaan maken.
Vanaf de 15e eeuw werd het gewoonte dat de landmeters eerst gead
mitteerd moesten worden door de overheid alvorens zij hun ambt moch
ten uitoefenen. Hiervoor moesten zij hun bekwaamheid kunnen aantonen
door het afleggen van een examen in de meetkunde en het afleggen van
de beroepseed.
Het archief van het Hof van Holland bevat vanaf 1553 tot 1788 de regi
stratie van 711 geadmitteerde landmeters van het gewest Holland. Uit
Alkmaar kwamen de volgende bekende landmeters: Lourys Pietersz.,
Adriaan Anthonisz. en zijn zonen Dirk Adriaansz. Schelven, Adriaan
Metius en Antonius Metius. Voorts Pieter Cornelisz. Cort, Cerrit
Dircksz. Langedijck en zijn zoon Dirck Gerritsz. Langedijck en klein
zoon Jan van Heijenbergh, Thomas Sevenhuysen, Cornelis Claesz.
Bommer, Jan Dircksz. Zoutman en Isaac Haringhuijsen. 9)
Na 1530 was het mogelijk ge
worden grote stukken land in
kort tijdsbestek op te meten
door toepassing van de kort
daarvoor ontdekte driehoeks
meting. Deze nieuwe techniek
bezorgde de landmeters veel
opdrachten en konden ze let
terlijk op grote schaal aan
het werk. Omstreeks 1540
werden b.v. ten behoeve van
de berekening van de water
schapslasten de waterschappen
Rijnland en Schieland perceels
gewijs opgemeten.10)Tevens
vond er eind 16e eeuw in toe
nemende mate verkaveling
plaats ten behoeve van stads
uitbreidingen. Hiervoor werden
b.v. in Alkmaar vanaf 1593 de
erven en landerijen buiten de
Nieuwlander- en Boompoort
opgemeten. (11)
Na 1550 begint een steeds gro
ter wordende visualisering in
kaartboeken plaats te vinden.
De oudst bekende dateren uit
1550-1555 en zijn de kaartboe
ken die de goederen vermelden
van het Sint Barbaraklooster en
672
