Vervolg "HET ZIJPER SCHUITJE"
Uit een aantal Alkmaarse keurboeken in het gemeentearchief lezen we tal
van interessante bijzonderheden over de veerschuiten die uit de omge
ving op Alkmaar voeren en stellig over die van en naar Zijpe (31, 32 en
34).
Vooral in de achttiende eeuw werd veel geregeld, voorgeschreven en op
getekend. In de Zijpe was het begin- en eindpunt in Schagerbrug. Daar
vertrok een "goed en bekwaam verdekt jacht" om vijf uur in de ochtend
van alle werkdagen, behalve dinsdag en donderdag.
's Winters was het een uur later. Om één uur 's middags ging de reis
uit Alkmaar weer terug. Roken was verboden. Was het druk aan boord?
Op marktdagen stellig. Bij meer dan 28 passagiers moest een tweede
schuit worden ingezet; later al bij 26, maar niet eerder dan als er zes
boventallige gegadigden waren. Bij Koedijk en Schoorldam werd tol ge
heven, telkens één stuiver per persoon. Wie binnen twee uur vóór of na
het vertrek met een andere vaargelegenheid meewilde, was verplicht ook
zijn vracht voor de officiële trekschuit te betalen. Dat was vijf stuiver
heen en terug en drie stuiver enkele reis. Betaald moest er worden.
Ook voor al wat meegegeven werd voor de burgers in de stad en omge
keerd voor de boeren en buitenlui in de polder. Héén gingen o.a. hazen,
konijnen, lijsters, snippen, strootjes bokking, mandjes vlees of vis, hon
den, kippen, boter, kaas en eieren. Er moet ook speciaal vrachtvervoer
geweest zijn, gezien de prijs - in stuivers en penningen uitgedrukt -
voor het vervoer van koeien, kalveren, schapen, lammeren en varkens,
moest worden berekend.
Hele winkelinventarissen zijn over het water verscheept: bier - wijn
traan - suiker - stroop - vlas - wol - hennep - rum - zout - zeep -
kaneel - garen - netten - gist - meel - boezelgoed - kousen - linnen -
tabak - stenen (per 100) - kalk - koffers - valiezen - kisten - tonnen -
manden en natuurlijk brieven, al of niet gesloten.
Ook geld werd meegegeven, hoe meer, hoe duurder de vracht. Ook heng
selmanden gingen mee om onderweg af te geven.
Gezeten in of op de trekschuit zag je andere schepen passeren, een bont
en levendig geheel van boeren- en damschuiten, van speeljachten en
houtvlotten, van turf-, zand-, melkschuiten en visjagers.
Stellig was het verkeer van en naar Alkmaar naar het oosten en zuiden
drukker dan naar het noorden; maar met alle mogelijkheden moest letter
lijk "rekening" worden gehouden. Er was onderweg meer te zien. Langs
het trekpad waren ruiters op weg, reden karossen, wagens, karren en
sjezen. Ongetwijfeld zag je ook veel voetgangers, maar die betaalden niets
en staan dus ook niet vermeld.
In een bewaard gebleven exemplaar "adresboek van Alkmaar 1 876", nog
eens herdrukt in 1977, staat een lijst van marktschuiten "dagelijks of
wekelijks Alkmaar bezoekende".
Het aantal is nu 80. Enkhuizen is afgevallen, plaatsen als den Helder,
603
