Koedijk werd verplicht suikerbieten te telen
J. P. Geus
Nadat Nederland in 1810 door de inlijving een deel van Frankrijk was ge
worden lag de buitenlandse handel bijna geheel stil. Door de Engelse blok
kade en de strengere toepassing van het Continentaal Stelsel was ook de toe
voer van suikerriet onmogelijk geworden. Om toch voor een deel in de be
hoefte te voorzien werd het telen van mangelwortelen door de overheid
verplicht gesteld. (1) Aan het gemeentebestuur van Koedijk werd op 3
april 1812 bericht, dat van iedere morgen land er 7 roeden met mangel
wortelen zaad moest worden bezaaid. (2) Koedijk~had aan wei- en bouw
land een totale oppervlakte van 960 morgen. Er moest dus 960 x 7 roeden
6720 roeden worden bezaaid. Een morgen is 720 roeden, zodat 6720 roe
den geIiik is aan 9 en 1/3 morgen. Stellen we een Geestmerambachtsmor-
gen op 0.90.48 ha. (3) dan beliep de in Koedijk met mangelwortelen te
bezaaien oppervlakte, gerekend naar de huidige maten, 8.45.00 ha.
Daar de teelt van suikerbieten alhier zo goed als onbekend was, zal men
zich wel hebben afgevraagd hoe een dergelijk gewas moest worden behan
deld. Maar ook hierin werd door de overheid voorzien. Op een gedrukte
aanschrijving van 22 april 1812 staat het volgende P.S. met inkt bijge
schreven: "Een wijdlopige onderrichting betrekkelijk de teelt der beet of
mangelwortel zal in de aanstaande Alkmaarse Courant van woensdag de 29
april worden gevonden". (4) Deze Alkmaarse Courant is aanwezig in het
gemeente-archief te Alkmaar. Iedere pagina is verdeeld in twee kolommen
met in de linker kolom de Franse tekst en rechts de Nederlandse. Het in
de rechter kolom gedrukte volgt hier onverkort.
"Advertentien, aankondigingen en verschillende berigten van Alkmaar no.
'18. woensdag, den 29 april 1812.
Beet-wortelteelt.
De onder-prefekt van het arrondissement Alkmaar, lid van het legioen van
eer, ontvangen hebbende eene instructie, betrekkelijk de wijze der teelt
van de Beet- of Mangel-Wortel; brengt door deze welgemelde onderrigtin-
gen ter kennisse zijner geadministreerde, zoo ver, de zaaijing dezer wor
tel aangaat: Er zijn verscheidene soorten van Beteraves. (5)
Zij onderscheiden zich door de couleur van het vel en vleesch van de wor
tels, zommige zijn zeer donker rood, men ziet witte en geele met of zon
der roode cirkels daarin; Zij weegen somtijds tot 25 pond toe. Zij zijn
meer of minder zuikerachtig, meer of minder aangenaam voor de smaak,
dit hangt waarschijnlijk van de grond, de bewerking enz. af.
479
-
