Wel en wee meelmolens Koedijk door J.P. Geus „De hemel bezorgt mij gunstigen wind, Het boertje geld en koren." Dit schreef G.W. Lovendaal in zijn „Liedje van den Molenaar". Dat echter de wind niet zo maar voor niets kon worden gebruikt en ook het boertje niet altijd bereid was zijn geld en koren naar de molen te brengen zal uit het vervolg van dit relaas blijken. Het maalrecht. Evenals in vele andere dorpen waren, in het verre verleden, ook de inwoners van Koedijk verplicht hun graan te laten malen op een molen, die door of vanwege de Graven van Holland werden geëxploi teerd. Dit was een zogenaamde dwangmolen, ook wel banmolen genoemd. Deze molendwang werd reeds in het jaar 1344 voor geheel West Friesland opgeheven door verkoop van bijna alle grafelijke molens aldaar. Aan de gezamelijke buren werden verkocht: 5 molens in Drechterland voor 600 ponden 1 molen in Hoogwouderambacht voor 300 ponden 2 molens op Wieringen voor 300 ponden 2 molens te Schagen voor 275 ponden 1 molen in Nierdorperambacht voor 200 ponden 2 molens aan de Langedijk voor 225 ponden. De bewoners van Oterleek, Oudorp, Koedijk, Graft en Zuid Schermer waren toen niet in de gelegenheid een molen te kopen, maar kregen tegen betaling, variërend van 20 tot 25 ponden per dorp, het recht om voortaan te gaan malen waar zij wilden.1) Ook uit een oorkonde gedateerd 8 april 1344 blijkt dat zij tegen deze eenmalige vergoeding, met hun nakomelingen en andere bewoners van hun gebied, voor altijd het recht kregen om zonder „bedwang" te mogen malen.2) Op de Overdam, nabij Alkmaar, stond nog een grafelijke molen waar de bewoners van Koedijk en Oudorp vermoedelijk steeds hun granen lieten malen. In 1344 werden door de grafelijke rentmeester nog diverse kosten wegens onderhoud van die molen betaald. De molen stond door die reparatie gedurende tien dagen stil en de molenaar „Williaem" kreeg daarom een korting van ruim 11 schel lingen.3) Dit wijst er op dat deze grafelijke molen verpacht was. Dat 427

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Oud Alkmaar | 1982 | | pagina 6