het geheim van de levensboom K. KOMEN Rune betekent „geheim". Runentekens zijn derhalve geheime tekens. De Vikingen, die gedurende hun veroveringstochten door Europa ons land niet spaarden, hebben in die elfde eeuw tegelijkertijd zulke „ge heime" tekens achtergelaten. Nog altijd bevinden zich in de landen van hun herkomst. Denemarken en Zweden, de meeste gedenkstenen met runentekens. Volgens andere bronnen zouden de runen niet uit het noorden maar uit het zuiden afkomstig zijn. en wel van de Etrusken. Tot de verschillende runen, die ook door latere volkeren zijn nagela ten. behoren ook de levensbomen die her en der in het land in boven lichten zijn aangebracht. Zij zijn van Keltisch-Germaanse oorsprong. De levensboom is het symbool van het menselijk leven. Soms is de levensboom erg „iel" en ziet men er niet zo gauw een boom in terug, andere levensbomen zijn wijdvertakt of sterk geworteld. Ook treft men maar dat is vrij zeldzaam twee of meer levensbomen in één bovenlicht aan. Veel literatuur over levensbomen bestaat er niet. althans voorzover we totnogtoe konden nagaan. Jos van de Burgt zegt er in De luister van ons land (lang geleden uitgegeven door De Spaarnestad) in het kort van: „De levensboom, welk symbool we. behalve in Groningen en Friesland, ook elders in ons land aantroffen in bovenlichten van deuren en vensters, zegt ons. hoe groot de verering van de natuur bij onze voorouders was. Natuur mensen als zij waren gevoelden zij zich geheel een met de hen omrin gende wereld. Zij zagen de lente, de zomer, de herfst en de winter als tijdperken in hun eigen leven: hun jeugd, hun wasdom, hun oude dag en hun sterven. De boom nu was het bijzondere zinnebeeld van de steeds terugkerende kringloop in de natuur: het ontluiken van de jonge bladknoppen in de lente, de volle bladertooi in de zomer, het afvallen en verdorren der bladeren in de herfst en winter; dit waren beelden van hun eigen leven". Uitvoeriger informatie verschaft Hans Kooger in Tekens en symbo len (AO-reeks 1974. nr 1520). „Als versieringsmotief bij bovenlichten is de levensboom erg geliefd. Het is een smeedijzeren figuur die min of meer duidelijk een boom voorstelt. Het denkbeeld van een levensboom was zowel in Oud-Egypte. in Mesopotamië. als in Perzië bekend. De Germanen kenden de Yggdrasil, de wereldes of wereldboom, beschre ven in het Oudnoorse heldendicht de Edda (strofe 20): .Ik ken een es die heet Yggdrasil witte nevel drenkt de hoge boom daar komt de 85

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Oud Alkmaar | 1976 | | pagina 9