levensboom
Bergen, Dorpsstraat 2.
Bergen, Hoflaan 16.
dauw van die in de dalen valt'. De takken van die levensboom, zo
dachten de Germanen, reikten tot in de hemel en de wortels kwamen
in de onderwereld. De stam hoorde bij de levenden. In de mythologie
ën van Azië symboliseerden de zeven of negen takken van die kosmi
sche boom de hemelsferen. Deze boom, dit symbool van de vrucht
baarheid. werd door het Christelijk geloof gebruikt en omgevormd. De
plaats van de levensboom werd langzamerhand ingenomen door het
kruis, het hout van de boom waarop de Koning der Eeuwen (Christus)
ons heil bewerkte. Het beeld van het kruishout wortelt in de overal ter
wereld voorkomende levensboommythen.
Smeedijzeren levensbomen vinden we terug in bovenlichten van ou
de boerderijen en huisjes en wat minder duidelijk in muurankers bij
oudere type huizen. Die ankers zijn verbindingsstukken tussen muur
en balken. De veelal fraai gevormde ornamenten kunnen zijn uitge
voerd als zuilen, kruisen, lelies of zonnetjes. Psychologen hebben,
naast folkloristen, pogingen aangewend om die vormen van levensbo
men en ankers te verklaren. Volgens Jung stelt een oude boom of een
plant in een droom vaak symbolisch de groei en de ontwikkeling van
het psychische leven voor. Het wiel en het kruis zijn in de gehele
wereld bekend."
In het oosten van het land schijnt de levensboom dat wil zeggen,
de resterende, want het is aan te nemen dat er verschillende de loop
der tijden niet zullen hebben overleefd vaker voor te komen dan in
het westen. Toch hebben we er in Noord-Holland enige tientallen
gevonden. De hierna volgende lijst (die nog lang niet kompleet zal zijn)
is uit eigen waarneming voortgekomen; waar dat niet het geval is, is de
bron in een voetnoot vermeld. Voorzover geen kleur is genoemd
(gr groen. zw=zwart) zijn de levensbomen meestal wit geschilderd.
Aanvullingen op deze lijst zijn welkom.
86
