Ze waren nauwelijks over de brug het dorp ingelopen of Gerrit kwam met
zijn "Weetlustige" toelichting:
Dit Dorp, gelegen op het Schenner-eiland wierd nevens het zuideinde van
Schermer, in 't jaar 1347 verweezen in een boete van twee honderd Ponden
Hollands voor een misdaad tegen den Graaf begaan, en tien jaaren daarna,
gebood de Graaf, dat de Krommenyerdam mede zoude beschouwt worden
door twee Heemraden uit Graft In het jaar 1404 verkregen de inwoonders
van Hertog Aalbregt haar voornaamste Hantvest en wierd daar in
uitgedrukt, dat zy in geestlyke rechten niet verder als tot haar Parochiekerk
mogten gedaagt worden. Wat belangt het Maagh-beeld en Haarterechten,
die vonnissen moesten gewezen worden, na Kamerrecht, in hunne
Vierschaar tot Haarlem. In het jaar 1575 kwamen de Spanjaarts, honderd
en -vyftig man sterk, op het eilant doch wierden dapper afgewezenechter
namen zy drie schuyten en de schouwe van de Vuile Graft mede. Het Dorp
Ryp onder deze Ban behoort hebbende wierd daar van afgezondert in het
jaar 1607 en wierd by de Staten van Holland gelast, dat de Regeering van
Graft zoude bestaan uit veertien Vroedschappen en vyf Schepenen, waar
toe Graftdyk en het Noordeinde ieder zyn deel zoude benoemen, ook de
schikking over de Kerkelyke goederen, Kostery en andere zaken.
Het viertal stond inmiddels voor de kerk waarvan sprake was, maar hun
oog werd nog meer getrokken door het er naast staande gebouw met zijn
trapgevel en kleine bordeschtige ingangen. Maar ook hierover wist Gerrit het
een en ander te melden.
Graft dus een Rechtsgebied op zich alleen hebbende deed in het jaar 1613
een nieuw Raadhuis bouwen. En vervolgde hijIn het jaar 1705 ontstond door
onvoorzichtigheid van een Huisman hier een 'zwaaren brand waar door wel
drie-en-veertig huizen verteert wierden. M van het jaar 1574 tot 1643 wasdit
Dorp in het Kerkelyk met Ryp vereenigt. maar zedert heeft het een Predikant
voor zich alleen behouden.
Langs de Sapmeer ging het vervolgens noordwaarts door Noordeinde
naar Grootschermer. Voor ze via de Noordeindermeerdijk het dorp bereikten
had Weetlust al weer het nodige van zijn kennis gespuid aan zijn drie
metgezellen.
Dit Dorp ook Schermer genoemt is mede gelegen op het Schermereiland,
welk eiland aan deeze plaats zyn naam verschuldigt is. Schermer was al
bekent omtrent het jaar 1062 waar onder weleer Schermerhom en het
oude Schermer vervallene Kerkje behoorde, waar van agter breeder. In het
jaar 1356 wierd aan die van Graft en 1 zuideinde van Schermer (dat deeze
188
