In de discussie ook weer grote aandacht voor de tijd die Willem Schermerhorn als gijzelaar in Sint Michielsgestel doorbracht. Waarom werd hij kampleider? De eerste kampleiders werden gekozen. Ook Schermerhorn werd waarschijnlijk, op basis van het vertrouwen wat hij inboezemde, gekozen. Onder zijn leiding maakte het kamp zijn 'bloeitijd' door. Aan de hand van vragen vertelde Herman Langeveld ook uitgebreid over de 'politieke ontwikkeling' in Beekvliet. Over de Sociologische Studiekring die overging in de 'Heeren Zeventien', waaruit een uiteindelijk de 'groep van zes', die het initiatief nam tot de oprichting van de Nederlandse Volksbeweging, voortkwam. Ter sprake kwam ook het feit dat men vroegtijdig in de oorlog toch al uitging van de uiteindelijke nederlaag van Duitsland. Volgens Herman Langeveld was dat, uitgaande van een optimistische gedachtegang, vanaf december 1941 ook wel reëel. Na Pearl Harbour (7 dec.) en de daarop volgende oorlogsverklaring van Hitier aan de V.S., gecombineerd met het vastlopen van het Duitse offensief in het Oosten zo'n 100 km voor Moskou, kon met het nodige optimisme aangenomen worden dat Hitier deze oorlog, o.a. tegen de twee machtigste staten ter wereld, zou gaan verliezen. Waarom werd Willem Schermerhorn minister-president? Wat voor rol speelde Wilhelmina hierbij? Duidelijk is, volgens Herman Langeveld, dat haar keuze op Schermerhorn viel vanwege de vernieuwingscapaciteiten die ze hem toedacht. Zij wees Schermerhorn en Drees als tweetal aan voor de formatie. Later verdeelden Schermerhorn en Drees de taken onderling. Wilhelmina dacht misschien in Schermerhorn een medestander gevonden te hebben, waardoor het voor haar mogelijk zou zijn een belangrijke eigen rol te vervullen. Ter sprake kwam ook de invloed die Banning op Schermerhorn had ter sprake. Had de vrijzinnigheid van Schermerhorn voor de oorlog een ander karakter dan na zijn Beekvliet tijd? Volgens Herman Langeveld zijn daar geen aanwijzingen voor. De discussie had nog veel langer kunnen duren, maar 'de tijd zat erop', zoals voorzitter Weyert de Boer constateerde. Hij bedankte Herman Langeveld heel hartelijk voor de boeiende avond en sprak de verwachting uit dat er een vervolg komt over een paar jaar. Zijn dank liet hij gepaard gaan met het makkelijkste, maar vaak ook dankbaarste cadeau, een boekenbon. Verslag van de discussie gemaakt door Dick Mantel 176

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Een Nieuwe Chronyke van het Schermereiland - Graft-de Rijp en Schermer | 2007 | | pagina 24