rd en wel -
emen? Die
et was een
moet een
niet op te
jk om een
n deel van
ig naar de
iderwerpen
kte. Het is
liddels ver
een eigen
:r en daar
\t, zoals de
igsgroepen
aren zestig
i. Zelfs de
ng worden
nostalgie,
zamerhand
>er deel uit
arover dus
itgang. De
kregen en
langs zien
is, die zijn
t die zijn
y gebruikte
agensteller
dde dat hij
orbecke en
rd gebruikt
den van de
ïgelijk veel
Een al of niet diepgaand gesprek
tussen de spreker en de
initiatiefnemer van het
verzuilingsproject.
Vraag van Jan Aafjes: u zei dat vlak na de oorlog de verzuiling weer
toesloeg. Maar er is toch een stroming geweest dat bijvoorbeeld de vak
bonden één wilden worden?
Antwoord: De onderstroom die afwilde van de hokjesgeest was er al aan
het eind van de jaren dertig, in sommige verzetsgroepen, bij de gijzelaars in
Sint-Michielsgestel. En na de oorlog bij de oprichting van de PvdA en in
samenwerking met de vakbeweging. Maar al die pogingen waren uiteindelijk
niet succesvol, niet langdurig. Aan het eind van de jaren veertig, begin jaren
vijftig was het aantal verzuilde organisaties alleen maar groter geworden.
Tweede vraag van Jan Aafjes: neemt de verzuiling nu weer toe? Maar hoe
zit het dan met de SOW (Samen Op Weg kerken), die toch contact hebben
gezocht?
Antwoord: Prof De Rooy ging een stapje terug. Aan het eind van de jaren
vijftig bestond er bij de Nederlands Hervormde Synode een grote angst dat
het van oudsher protestante Nederland, gezien het geboorte-aantal,
katholiek zou worden. De wetten van de democratie leren dat de
meerderheid beslist. Dat zag er dus niet goed uit. Bedenk dat de verschillen
tussen katholiek en protestant groot waren. In de jaren zestig was er in
33
