aanhangers? Ene Adam Foppensz werd in 1535 opgepakt in Amsterdam en
die getuigde van zijn omzwervingen in het Noorderkwartier, in Purmerend,
Niedorp en Graftdijk. In 1534 werd in Graftdijk een vrouw, Agnes Pietersdr,
gevangen genomen, die ter zitting haar wederdoperij herriep. Ze kreeg
daarop gratie en moest met een brandende waskaars door het hele dorp
lopen. In De Rijp werd in 1535 Arent Jacobsz opgepakt en door verdrinking in
Monnickendam om het leven gebracht.
Totaal vielen er 2 a 3 duizend doperse slachtoffers in Nederland. Het
aantal was erg afhankelijk van de medewerking van de lokale overheid aan
de ketterse jacht. Hoorn was niet erg coöperatief. In 1535 werden er nog drie
mannen en twee vrouwen geëxecuteerd, maar daarna trok men zich
nauwelijks meer iets aan van de strenge plakkaten. Men 'gedoogde'. Het
stadsbestuur van Hoorn liet publieke herbergen toe waar zwangere vrouwen
in alle rust met hulp van een vroedvrouw konden bevallen, zonder dat deze -
wat bij wet verplicht was- de pasgeborenen voor de kinderdoop aanmeldden.
Nog iets over de executies: de meest genadige dood was die met het zwaard,
toegepast op dopers die alsnog berouw toonden. De anderen kwamen aan
hun einde door verbranding of verdrinking.
Het verhaal gaat dat de dopers in onze omgeving in deze vroegste tijden
hun bijeenkomsten in de open lucht hielden, op de Matten, zijnde doenmaels
een kleyn Eyland ende trietbosch, rontomme in 't water van de onbedyckte
Schermer gelegen.
139
