Uit de pen van Dick Mantel
je overstroming van de Mijzenpolder in 1889
In het museum wordt een potloodtekening bewaard
waarop een dijk te zien is met daarin een gapend gat en mensen die zich
beraden op te nemen maatregelen. Het gaat hierbij om de ringdijk van de
Mijzenpolder, die in 1889 bezweek waardoor de hele polder overstroomde. De
maker van de tekening is onbekend. Gezien het lage objectnummer moet de
tekening al vrij lang in het bezit van het museum zijn. De tekening wordt zorg
vuldig bewaard in het museum, verpakt in zuurvrij papier en in een zuurvrije
kartonnen doos. Er wordt voor een constante temperatuur en vochtigheid
gezorgd. In dit artikel wordt de dramatische gebeurtenis beschreven en wordt
er ingegaan op de vraag hoe deze overstroming aan het eind van de negen
tiende eeuw nog mogelijk was. De techniek van bedijking was al ver gevorderd
en toch ging het mis. Was het een heel toevallige ramp die altijd op kan
treden, of stak er meer achter?
De doorbraak
Het onheil begon op 27 september om 12 uur 's middags. Op een momen
dat de situatie al weer een stuk verbeterd leek na een periode van hoog
water. Het noodsein dat gegeven was in de nacht van 25 op 26 septembe
was al weer opgeheven. Maar desondanks begaf de ringdijk het om 12 uu
's middags, even voorbij het oude stoomgemaal, komend vanaf Schermerhorn
in het zuidoostelijk deel van de Mijzenpolder, vlak voor Oostmijzen.
Het leek in eerste instantie nog wel mee te vallen. De bemaling op d
boezem was direct gestopt nadat het noodsein gegeven was en het gat wer
provisorisch gedicht. De 'schuit van Spaans' is hierbij een begrip geworden,
die werd naast zand en stenen als dichtingsmateriaal gebruikt. De dijkgraa
van Uitwaterende Sluizen bepaalde dat de bemaling op 29 september 's morgens
vroeg weer hervat mocht worden.
De Almaarsche Courant van 29 september meldt:
Den 27 is de polderdijk van het heemraadschap Mijzen, in de
nabijheid van het stoomgemaal, ten gevolge van den hoogen
waterstand, over eene lengte van 10 ellen ongeveer weggeslagen.
Het snel indringende water maakte het noodzakelijk, het vee naar
elders in veiligheid te brengen, doch is niet zoo hoog gestegen,
dat de bewoners in gevaar verkeeren. Men heeft eene veerschuit
en eene vlet, zwaar beladen, in het gat gelegd en de nog open
40
Museur luuetin
