Lezing van Prof. Visser in de Noordeinder Vermaning
TT ierbij nodigen de besturen van de Stichting Noordeinder Vermaning en
L 1 de Oudheidkundige Vereniging 'Het Schermereiland' u uit voor het bijwonen
van een lezing die gehouden wordt door Prof. Dr. P. Visser op woensdag 11 mei
in de Noordeinder Vermaning. De lezing begint om 20.00 uur en de toegang is
gratis. Prof. Visser is van huis uit neerlandicus. Lange tijd is hij conservator
van de afdeling Kerkelijke Collecties van de Universiteitsbibliotheek van
Amsterdam geweest en hoofdconservator van de bijzondere collecties. Nu is hij
docent in de geschiedenis van de doopsgezinden aan het Doopsgezind Seminari
um wat samenwerkt met de Vrije Universiteit in Amsterdam. Veel heeft hij
gepubliceerd over de geschiedenis van de doopsgezinden, onder andere het boek
'Doopsgezinden en de Gouden Eeuw van De Rijp'. Wij bevelen de lezing van
harte aan. Komt in groten getale!! Prof. Visser heeft ons een korte samenvatting
van de lezing toegestuurd die u hieronder aantreft. Namens de beide besturen,
Weyert de Boer en Dick Mantel.
Van Compasmennisten, Schedemakers en Komenjansvolk tot
Waterlanders, Vlamingen en Friezen. Het 'Babel der Weder-dooperen'
in Noord-Holland boven het IJ (ca. 1530-1630).
Piet Visser, hoogleraar geschiedenis van het doperdom aan de Vrije Universiteit
en het Doopsgezind Seminarium te Amsterdam, staat in zijn lezing op 11 mei
a.s. stil bij de opkomst van het doperdom in de Zaanstreek, Waterland en het
gebied rond Alkmaar. Hij vertelt hoe de ideeën van Melchior Hoffman, de
vader van het Nederlandse anabaptisme, in deze drassige en waterrijke contreien
van meet af aan een vaste bodem vonden; hoe tal van nuchtere Noord-
Hollanders door de 'geest gedreven' werden om deelgenoot te worden van
het Nieuwe Jeruzalem in Jan van Leyden's Münster; hoe het sindsdien ketter
jager Reynier Brunt vanuit Monnickendam maar niet lukte om de lidmaten
van deze 'verderfelicke seckte' uit te roeien, omdat zij met hun 'scuyten doer
hoer wateringen' telkens wisten te ontvluchten. Deze regio is belangrijk
geweest voor de verdere ontwikkeling van het doperdom in Nederland. Naar
mate de geloofsvervolging, die honderden slachtoffers vergde, verminderde
en de doopsgezinden in relatieve rust zich een plek in de maatschappij
konden toe-eigenen, raakten deze volgelingen van de vredelievende leer van
Menno Simons echter onderling steeds meer verdeeld. Tot spot van de
(calvinistische) buitenwacht, die de doperse splijtzucht al spoedig meesmuilend
betitelde als het 'Babel der Weder-dooperen'. Deze geschiedenis is eigenlijk
een verhaal van alle tijden, over hoe religieuze, culturele of etnische minder
heden een plek moeten veroveren in een andersdenkende maatschappij.
23
