eigenhandig in schermutselingen langs de ijsbijt gevallen gewonden ver
zorgd. En Leeghwater weet er ook nog het een en ander over te melden.
De vraag is natuurlijk: hoe lang heeft dat echte Schermereiland-sentiment op
dat eiland dat sinds die Beemsterbrug helemaal geen eiland meer was nog
aangehouden? Heel lang in ieder geval. De blijvende oriëntatie op de zee
-door de haringvangst en walvisvaart- zal daar ook wel het nodige aan heb
ben bijgedragen. We zien verder dat het 'eilandidee' direct weer uit de kast
werd gehaald als de nood aan de man kwam. Dat was bijvoorbeeld in decem
ber 1675 het geval. De zeedijken hadden het begeven en de waterstand in de
ringvaarten van de Beemster, Starnmeer en Schermer steeg gevaarlijk. Aa i
de Zuiddijk bij De Rijp was de situatie kritiek. De bestuurders van dit dorp
riepen direct mannen op om de dijk te verhogen, en wel wegens "...dese
groote watersnoodt die alle dagen 't Eylant met een inbreuck ofte overloop
over de dycken dreycht". Hetzelfde ging het na de doorbraken van 18 decem
ber 1757 bij Driehuizen en -op dezelfde plek nog eens- van 11 februari 1758.
Het "zoogenaamde Eijland" liep onder water en deze ramp leidde tot een in
grijpende herziening van het bestuur van de Eilandspolder. Die Eilandspolder
hebben we inderdaad nog steeds, al is het alleen in naam, want in 1977 is h j
als zelfstandig waterschap van het toneel verdwenen. En hoe ik ook zocht o r
de kaart, de benaming Schermereiland is daar anno 2005 echt niet meer oi
te vinden.
Tenslotte nog dit: hoe ziet u zichzelf? Denkt u over uzelf allereerst als Neder
lander, of liever als Noord-Hollander of als West-Fries? Of toch vooral als
Rijper, Grafter, Driehuizer of Graftdijker? Hoe dan ook, ik denk dat er nog
maar weinigen zijn die over zich zelf zullen zeggen: 'ik kom van het
Schermereiland', zoals iemand uit Den Burg of De Cocksdorp nog zegt 'ik
kom van Texel', of om heel dicht bij huis te blijven: 'dat is er eentje van -e i
dus niet uit- De Woude'.
Is er ondanks dit alles nog hoop voor het Schermereiland-sentiment? I!<
denk het wel. Neem nou het tijdschrift van de Oudheidkundige Vereniging,
het bekende Een nieuwe Chronyke. Daar stond tot nummer 4 van 1990 op ds
omslag 'uitgave Oudheidkundige Vereniging Graft-De Rijp'. Met ingang var
nummer 5 van 1990 stond er ineens in kleine lettertjes onder 'en afdeling
Schermerhorn'. Misschien riekte dat teveel naar inlijving en annexatie, wart
voorop het volgende nummer is het 'en werkgroep Schermerhorn'. Maar
kennelijk won het eiland-idee aan kracht en in 2003 was het zover: 25 jaar
historische vereniging en meteen ook een nieuwe naam, 'Oudheidkundige
Vereniging Schermereiland'.
Het prachtige nieuwe museum in De Rijp -waarin het Schermereiland in
zijn totaliteit centraal staat- wijst ook op een nieuw, en tegelijkertijd eeuwenoud
10
