Groenlandse walvis
Kop met baarden
Skelet walvis
De Groenlandse walvis, 15 meter lang met een gewicht van 42 ton. Baleinen kunnen
een lengte van 4,5 m. bereiken. De speklaag is soms meer dan 65 cm. dik.
Ook de baleinen werden door 'de Baardkappers' op zee uit de bek van de
walvis gehakt en gesneden.
Het harpoeneren in 'open zee' was een geheel andere techniek dan het
harpoeneren tijdens 'de baaivisserij'. Het schijnt dat het harpoeneren in open
zee als een van de eersten door de Rijper Marten Michielszoon is gepres
teerd. De Basken en de Noren waren als harpoeniers bijzonder bekwame
vaklui. Zonder goede harpoeniers aan boord kon je het vangen van een wal
vis wel vergeten. Veel reders hebben dit aan den lijve ondervonden, toen hun
schepen zonder vangst de thuishavens bereikten.
De Basken waren gewilde harpoeniers. Ze konden bogen op een eeuwen
oude traditie van kustvissen. Voor de 13e eeuw vingen ze aan de kust van de
Golf van Biskaje al walvissen en nabij het dorpje Biarritz was men helemaal
ingesteld op de walvisvangst. De warme golfstroom liep toen vlak langs de
kust en de Atlantische Oceaan is daar erg diep. Het wapen van Biarritz wordt
dan ook gevormd door een walvis en harpoeniers. Na de 16e eeuw was de
warme golfstroom echter verplaatst en vonden de harpoeniers volop werk op
de Engelse, Noorse en Hollandse walvisvaarders. Tegen het eind van de 1T
eeuw voeren er 192 walvisjagers bij Spitsbergen, waarvan er 121 onder
Nederlandse vlag voeren. Er werd dus hoofdzakelijk op de Groenlandse wal
vis gejaagd, die vanaf ongeveer 1670 in de Noordelijke IJszee tussen de
ijsmassa's moest worden gevangen. De Groenlandse walvissen werden onge
144
Museuit Bulletin
