Hij grijpt alle kwalen en ongemakken in
alle stadia en complicaties aan, zonder in
staat te zijn de gevolgen daarvan te kun
nen berekenen. Hij wordt hierdoor ge
vaarlijk in de burgerlijke samenleving en
hiervan heeft hij gedurende het afgelopen
voorjaar veel bewijzen gegeven."
"Het wordt dus zaak Van der Lee in iedere
provincie te vervolgen als een onbevoeg
de volgens de wet. Doel is dat deze be
faamde kwakzalver in zijn handelingen
gestuit wordt, of tenminste genoodzaakt
onder de bepalingen van de wet te wer
ken indien hij iets bijzonders verrichten
kan.
Wij twijfelen er niet aan of alle Commis
sies van Toevoorzicht zullen er volgaarne
aan meewerken dat dergelijke kwakzalve
rijen geweerd en de geneeskundige orde
gehandhaafd wordt, zonder welke onze
commissie een belachelijk figuur zou
maken en bespot zou worden door allen
die bijgelovig genoeg zijn om zich door
dergelijke schoonschijnende bedriegerij
en te laten misleiden."
Waarschuwingen in Utrecht
Op 8 augustus 1822 bericht de Provinciale
Commissie van Utrecht dat Wessel van
der Lee in hun provincie is gekomen en in
de gemeente Zeist is begonnen zijn kuren
te verrichten. De commissie heeft beslo
ten een brief te schrijven aan de gedepu
teerde staten van de provincie, aan de
schout van Zeist en een aan burgemees
ters van IJsselstein. De tekst luidt als
volgt:
"De Provinciale Commissie van Genees
kundig Onderzoek en Toevoorzicht te
Utrecht heeft tot haar leedwezen verno
men dat Wessel van der Lee, grutter wo
nende te Schermerhorn, bijgenaamd de
wonderdokter, in deze provincie is geko
men en in Zeist is begonnen zijn magneti
sche kunsten uit te oefenen. De commis
sie acht het haar plicht de schout van die
gemeente over het gevaarlijke en met de
wetten strijdende bedrijf van de man te
onderhouden. Een bedrijf waardoor de
lichtgelovige en onkundige menigte kan
worden meegesleept, maar dat tevens
onberekenbare gevolgen hebben kan voor
op het leven en de gezondheid der inge
zetenen.
Immers: bezit deze man geen magnetisch
vermogen, dan is zijn bedrijf een openba
re geldafzetting en bedriegerij. Bezat hij
zulks inderdaad: dan zijn magnetische
kuren hoogst gevaarlijk in een man die
zelf niet weet wat hij verricht, die niet
beoordelen kan voor welke ziektes het
magnetisme nuttig is en in welke het ge
vaarlijk is, die lichtzinnig zijn gemagneti
seerde patiënten verlaat en die ergerlijke
en zedeloze tonelen teweegbrengt en
zijne kuren in openbare herbergen ver
toont."
De brief eindigt met een waarschuwing:
"Het zal niet nodig zijn u uit te leggen dat
het bedrijf van dit gevaarlijk mens geheel
en al aanloopt tegen de geneeskundige
verordeningen. Het is voldoende u te be
richten dat de minister van binnenlandse
zaken heeft verklaard dat het aan geen
twijfel onderhevig is of de handelingen
van Wessel van der Lee zijn geneeskunst
oefeningen die verboden zijn bij de wet."
De Schout van Zeist antwoordt nuchter:
86
