De schelpenverzameling van de heer Jan van Tol
uit de Rijp.
De geschiedenis van de schelpencollectie bij de O.H.V.
(vroeger Graft-De Rijp).
Het was vanwege de vreselijke vliegenplaag in het raadhuis van Graft dat
we ons gedwongen voelden nu eens definitief het zoldertje op te rui
men en leeg te maken.
De mooie zomer van 2003 werd voor enkelen van ons ook een onge
makkelijke, ja, vieze tijd. Ongeveer halfweg juli was ons werkvertrek in het
raadhuis ineens het toneel van vele honderden vliegen; die kleine zwarte
vliegende beestjes, die zich als razenden tegen het enige raampje in de zon
te pletter probeerden te vliegen. Met als gevolg overal dode beestjes.
De stofzuiger hielp slechts om een looppaadje naar het raam te maken.
Het zoldertje boven de werkruimte bleek de bron te zijn van de vele vliegen.
Daar waren er duizenden; later bleek, zeker 4 stofzakken vol.
Op het zoldertje komen we nooit, het is een opslagplaats voor de Oud
heidkundige Vereniging. Het oude materiaal daar was ook voor de O H V on
bruikbaar. Zo ook de Schelpenverzameling. Door de zachte zoetige stank
heen hebben Jaap, Leo en ik de halve inboedel van het zoldertje naar bene
den in de werkruimte gebracht. Dit bracht een beter zicht op de massa's vlie
gen en de onwerkbare werkruimte. De dienst Gemeentewerken was gelukkig
snel ter plaatse; het vierkante open vrachtwagentje reed volgeladen weg.
De schelpenverzameling vergde een zorgvuldiger behandeling.
Het bestuur van de Vereniging accepteerde in 1985 een schenking van
Mevr. van Tol-Ruiter; zij verhuisde naar het verzorgingshuis De Mieuwijdt en
het grote huis aan de Tuingracht moest worden ontruimd. Haar echtgenoot
Jan van Tol is overleden in 1983. Hij was een verwoed verzamelaar, vooral
ook van schelpen. Hij bouwde een grote verzameling op. Deze schenking
kreeg een plaats op het zoldertje. Nu 20 jaar later kwam die weer naar bene
den. Ter plekke werd beslist, en later ook door het bestuur, dat een betere
bestemming denkbaar en ook gewenst was. Het overleg met de twee zonen
van de schenker, Siem en Daan Jan, was prettig en constructief; nee, ik (wij)
willen de collectie niet terug, ja, probeer een zo goed mogelijke bestemming
te vinden.
Het Zeeaquarium in Bergen aan Zee was verrassend welwillend. Wij ko
men graag kijken wat het is. Vrijdagmorgen 14 november: na twee uur stof
zuigen tussen de schelpen hielden we alleen schelpen over. De collectie
schelpen werd deskundig beoordeeld door een dame en een heer van het
183
