-
Nieuwe bestemming voor het oude
torenuurwerk van Oost-Graftdijk
Het plan bestaat het oude torenuurwerk van de Ned. Herv. Kerk van
Oost-Graftdijk na restauratie een plaats te geven in het nieuwe
Museum In 't Houten Huis aan de Rijper Tuingracht. Samenhangend met dit
plan is er het voornemen door middel van archiefonderzoek de geschiede
nis van het uurwerk te achterhalen. Daarvan is namelijk niet zo heel veel
bekend.
Duidelijk is dat het een smids-uurwerk is, zoals onder andere ook het oude
uurwerk in de Rijper toren. Dat van Oost-Graftdijk is overigens wel veel be
scheidener van afmetingen. Het meet 89,5 bij 55,5 cm in lengte en breedte
en het is 88 cm hoog.
De jongste geschiedenis van het uurwerk is dat het, na verwijdering uit
de toren van Oosterbuurt in opslag heeft gestaan bij de gemeente. Tijdens
de Leeghwaterfeestweek, in 1975, heeft het in de etalage van Cees van
Straaten aan de Kleine Dam gestaan. Nadien is het in de gemeentelijke op
slag "ontdekt" door Ton Könst (van "VoPo-pompen").
Hij heeft het in zijn werkplaats aan het Oosteinde een flinke opknap
beurt gegeven en ontbrekende onderdelen er bij gemaakt, zodat het weer
gangbaar kan worden "vertoond".
De Stichting tot Behoud van het Torenuurwerk, waarvan de heer Könst
actief lid is, heeft voor een gedetailleerde beschrijving gezorgd, van de
hand van ing. L.J.M. Heijst, secretaris van de technische commissie
van de Stichting.
Het uurwerk heeft tot in de jaren '60 dienst gedaan voor de openbare
tijdaanwijzing in Oost-Graftdijk, als éénwijzeruurwerk. Het is toen vervan
gen door een elektrisch mechaniek. Sindsdien wordt op de toren van Oos
terbuurt de tijd aangegeven met twee wijzers.
Deze verandering komt overeen met de tijdaanwijzing op de torens van
De Rijp, Graft en West-Graftdijk. Ook daar geschiedde de aanwijzing oor
spronkelijk met één wijzer op elke wijzerplaat. In Graft is dat zelfs tot aan
de sloop van de kerk in 1951 zo gebleven.
De vervanging van het oude uurwerk in de Oosterbuurter toren is onge
veer gelijktijdig uitgevoerd met die in de toren van West-Graftdijk. Het al
daar oorspronkelijk aanwezige uurwerk bevindt zich nu in het klokkenmu
seum te Asten (NB). Het eveneens te West-Graftdijk destijds aangebrachte
elektrische uurwerk heeft hetzelfde lot ondergaan als dat in Oost-Graftdijk:
het moest wegens aanzienlijke slijtage na circa 30 jaar worden vervangen
28
Museum
