Kerstprent 2000
Het wordt met het jaar moeilijker om een kerstprent te vinden in de
door ons bedoelde sfeer. Geruime tijd worden deze immers vrijwel al
tijd onttrokken uit hetzelfde depot, dat natuurlijk niet onuitputtelijk is. De
ze keer vonden we echter de kerstprent elders. In de pastorie van Katholie
ke kerk hangt sinds kort weer een gewassen sepia tekening van de schuil
kerk van het Noordeinde van Graft. Met de komst van de nieuwe pastoor is
deze tekening van de zolder gehaald. De schuilkerk van Noordeinde werd in
1984 beschreven door J. Th. M. Pielage in nummer 1 van jaargang 2 van
ons Chronyke.
Schuilkerken kwamen voort uit het Plakkaat van 20 december 1581, uit
gevaardigd door de Staten Generaal, waarin het de katholieken onmogelijk
werd gemaakt hun geloof openlijk te belijden. Met de komst van de Fran
sen, begin 1800, eindigde deze episode. Uit het verhaal van de heer Pielage
is de passage gelicht van Pastoor Finkenflügel (1875-1890) die over de
schuilkerk het volgende schreef:
"Ten einde aan het nageslacht bekend blijve welk huis te Noordeinde de
katholieken van de parochie tot 1804 als kerk hebben gebruikt, wil ik het
zelve zoo naauwkeurig mogelijk beschrijven. Dit nederig huisje lag aan de
westzijde van Noordeinde met den voorgevel naar het oosten. De beneden-
voorgevel was van steen, de bovenvoorgevel van hout; zij- en achtergevel
insgelijks geheel van hout. Anno 1877 was hetzelve genummerd no 11, lag
tegenover het huis van den touwslager Lau Bruin en werd bewoond door
vier gezinnen, namelijk twee katholieke en twee protestansche; voor woon
den Maarten Hoek en zijne huisvrouw Neeltje Grasboer, beiden katholiek;
in het midden de weduwe Julian, geboren Grietje Groot, alsmede Luik
Slooten en zijne huisvrouw Geertje Kriek, allen protestant; achter aan het
water Gerrit Ridder en zijne huisvrouw Mijntje Boots, beiden katholiek.".
De prent laat het straatbeeld zien van Noordeinde, kijkend in noordelij
ke richting, met het grootste huis op de voorgrond dat gedurende twee eeu
wen als schuilkerk in gebruik was. Voor de aardigheid laten we bij dit arti
kel een foto zien van Noordeinde met hetzelfde straatbeeld doch vanaf de
tegenoverliggende zijde, dus kijkend naar het zuiden. Daarop is de schuil
kerk ook te zien met de voorover hangende topgevel en de vrouw in de
deur. De nu voorliggende tekening is in opdracht gemaakt van het Gezel
schap van de Stille Omgang naar Amsterdam, afdeling De Rijp/Graft bij ge
legenheid van het eeuwfeest van het herstel van het Bisschoppelijk bestuur
in Nederland en 13 maart 1953 aangeboden aan de Pastoor Holtkamp.
123
