Westmijzen (met het kapelletje), dat tot Noord-Schermer/Schermerhorn be
hoorde, lag binnen de ringdijk evenals het noordelijke, tot Ursem behoren
de, deel van de Mijzen. Aan de noordkant werd de ringdijk aan de Walings-
dijk vast gemaakt.
Met Noord-Schermer wordt het noordelijk deel van het oude dorp
Schermer bedoeld, dat nu verdwenen is. Het oude Noord-Schermer lag ten
noorden van het huidige Grootschermer en het strekte zich in noordooste
lijke richting uit tot aan het huidige Schermerhorn. Het oude Zuid-
Schermer lag ongeveer waar nu het huidige Grootschermer ligt. Het latere
Noordschermer is na de drooglegging van de Schermer ontstaan en lag
waar nu Stompetoren ligt. Als in dit artikel Noord-Schermer staat wordt het
oude Noord-Schermer bedoeld.
Onenigheid tussen de naburige bannen
Het noordelijk deel van de Mijzen heeft vanaf de ontginning tot Ursem
behoord. De noordgrens, die bij de ontginning langs de Leet liep, werd bij
de bedijking verschoven naar de Dijkstal (de Banscheidingssloot). Oost-
mijzen hoorde vanaf de I4e eeuw tot de Veenhoop, een achttal dorpen
(Avenhorn, Oostmijzen, Beets, Berkhout, Grosthuizen, Oudendijk,
Schardam en Scharwoude) die bestuurlijk met elkaar verbonden waren tot
het einde van de 18e eeuw. Vanaf 1408 viel de Veenhoop onder het poort
recht van Hoorn. In het begin van de 17e eeuw vormden Oostmijzen en
Avenhorn één banne. Waarschijnlijk was dat ook in de 16e eeuw, misschien
nog wel eerder het geval. In 1795 werden Oostmijzen en Avenhorn ge
scheiden, maar in 1803 kwamen ze weer onder één bestuur.20' Het gebied
van de Mijzen rond het kerkje (Westmijzen) moet, als het voornemen van
Machteld van Voorne is uitgevoerd, een zelfstandige banne geweest zijn.
Later viel dit gebied onder Noord-Schermer/Schermerhorn.
Het onderhoud van de ringdijk was een voortdurende bron van onenig
heid tussen de verantwoordelijke bannen. In 1584 kwam het conflict tot
een hoogtepunt, de schepenen van Ursem en de vredemakers van Oostmij
zen wendden zich tot het gewestelijk bestuur, de Staten van Holland, om
zich over het gebrekkige onderhoud van de ringdijk in de banne van Noord-
Schermer/Schermerhorn te beklagen. De Staten reageerden hierop met het
besluit dat de schouw (controle) van de dijk gezamenlijk moest gebeuren
door drie heemraden, uit elke banne één (octrooi van 28 febr. 1585).211
Daarmee kwam Noord-Schermer/Schermerhorn in de minderheid ten op
zichte van Ursem en Oostmijzen te staan en protesten van die kant volgden.
Op 16 mei 1587 werd door een uitspraak van de Hoge Raad het octrooi bui
ten werking gesteld.22' Hiermee werd verhinderd dat er één dijks- of polder-
152
