De bedijking van de Mijzen en de zorg voor de
waterhuishouding in de Mijzen
Transscriptie:
'Wi Mechteld, vrouwe van Valkenburg, van Vorne ende burchgravin van
Zeelant, maken cond allen luden dat wi verdraghen sijn met onsen goeden
luden van Misen als een prochikerke te maken in dien ban van Misen ende
want Misen een verworpen land gheweest heeft ende het vanouds een
prochie gheweest heeft, so vinden wi ene sceidinghe van den banne twischen
die van Scermer ende die van Misen totten halven Swette, streckende
westwaert also als Misen bedijct is, ende bewesten side van dien dike daer
sel die ban of wesen tot Scermer totten grasdike toe, ende den dijc ende dat
daer binnen leyt dat zei wesen binnen den ban van Misen. Ende voert van
den graesdike te sceiden twischen die van Misen ende die van Urshem so
vinden wi den dijc van Urshem ende dien dijcsloet totten banne van Urshem
ende wat daer buten zuywaert is, dat vinden wi toten banne van Misen also
alst die Misen bedijct hebben. Voerd zo willen wi dat men recht doe binnen
Misen met den scepenen die wi daer zetten zuilen binnen den banne,
gheliken dat men doet te Scermer ende tot Urssemme. Ende omme dat wi
willen dat dit vaste ende stade blive, so hebben wi desen brief opene
beseghelt met onsen seghele. In kennisse der waerheit ghegeven in 't jaer
ons Heren dusenddriehondertzevenendeviertich des vridaghs na beloken
Paeschen'.
Eigenlijk was de Mijzen in eerste instantie een koog, een stuk land dat
buitendijks ligt, langs de zee of langs daarmee in open verbinding staande
meren. De overgang van koog naar polder vond plaats in 1532, toen er een
ringdijk om de Mijzen kwam en er een watermolen werd geplaatst. Hieron
der worden de termen Mijzerkoog, Mijzen en Mijzenpolder door elkaar ge
bruikt.
De situatie in Noord-Holland na de ontginning van het veen
Na het in gebruik nemen van de veengebieden begon de fatale cyclus
van waterpeilverlaging -» inklinking en oxidatie -» waterpeilverlaging. Om
het veen geschikt te maken voor akkerbouw moest het veen ontwaterd
worden, met als gevolg inklinking en oxidatie (de humus- en veendeeltjes
verbonden zich met zuurstof, waardoor het veen langzaam verbrandde). Per
149
