De naam Mijzen
De ontginningsstructuur van de Mijzenpolder
Wanneer U de Vrouwenweg bereikt heeft moet u erbij stilstaan dat onge
veer 600 jaar geleden (tussen 17 en 24 aug. 1396) gravin Margaretha (van
Kleef) naar het kerkje in de Mijzen ter bedevaart ging om te offeren voor de
tocht van haar echtgenoot, hertog Albrecht, tegen de Friezen. Later, in
1740, bezocht ook Boomcamp dit kapelletje. Hij had vanaf Alkmaar 23A uur
nodig om het te bereiken en zag ter plekke een preekstoel die op het punt
stond in te storten ('...die tegenswoordig door outheidt gevaer staat om met
den Domine, ouderlingen ofDiacenen een gevoelige Saluade te doen....').])
De 1000 jaren staan garant voor een heel rijke historie.
De naam Mijzen komt in de oude stukken voor als Misna (de Latijnse
vorm), Misnen, Misne en als Misen. A. A. Beekman neemt aan dat de naam
Mijzen afgeleid is van het woord Misnem. Misnem zou volgens hem een
samenstelling zijn van de, in Friesland voorkomende, mannennaam Mise
en het woord hem (heim), dat woonplaats betekent.21 Het is echter waar
schijnlijker dat Mijzen moerasgebied betekent. Schönfeld geeft daarvoor de
volgende verklaring. Het Nederlandse Mijzen komt volgens Schönfeld over
een met het Engelse Misson, dat een naam is voor een laag bij een rivier
gelegen plaats, een nat gebied dus. Later komt het woord Misson voor als
Misne en Misene. Verwant met Mijzen zou ook het Duitse Müsse zijn, dat
moeras betekent.31 Ten noorden van Holysloot ligt een gebiedje dat ook
Mijzen heet. Het ligt ten noordoosten van het Bozen Meertje, dus ook daar
lijkt de betekenis moerasgebied zeer toepasselijk.
Uit het verkavelingspatroon is af te leiden dat het oorspronkelijk Mijzen-
gebied tussen het Zwet en de Leet lag.41 De bewoning van het dorpje (West)
Mijzen viel in de middeleeuwen langs de Gouw. Op deze plek stond ook het
kerkje. De ontginning (het geschikt maken van het veen voor de landbouw)
heeft waarschijnlijk vanuit de Leet of vanuit de Gouw plaats gevonden. Heel
duidelijk is het verschil in ontginningsrichting van de oorspronkelijke
Mijzen en van de omgeving van Ursem.
In de tweede helft van de 10de eeuw schonk graaf Dirk II 'vier hoeven te
gelijk met het visrecht in het gebied tussen de Leet en het Zwet' aan de abdij
van Egmond.51 Eén hoeve is 16, of 32, of 48 morgen en één morgen komt
144
