Een schenking van de familie Besse
Wie in West-Graftdijk onder het viaduct in de N244 staat en naar het
noorden kijkt, ziet aan zijn rechterhand de karakteristieke woning
waar Pieter Besse en zijn dochter Grietje hebben gewoond. In deze de afge
lopen jaren wat verwaarloosde stolp dreven zij lange tijd een boerenbedrijf
en een pension. Vader en dochter waren beiden zeer geïnteresseerd in het
verleden van hun dorp. Zij verzamelden en bewaarden onder meer lees- en
leerboekjes, prentbriefkaarten, foto's, knipsels en andere gegevens over het
dorp, de kerk, de Zeevarende Buul en hun eigen bedrijf. Na het overlijden
van Pieter Besse in 1972 kwam de zorg voor de verzameling bij zijn dochter
Grietje. Zij heeft op haar beurt de verzameling aan haar familie nagelaten
met het verzoek er een goede plaats voor te vinden. Het contact met de na
bestaanden heeft ertoe geleid dat Museum 'In 't Houten Huis' en de Oud
heidkundige Vereniging Graft-De Rijp een keuze uit de nagelaten verzame
ling mochten maken. Het Museum en de Vereniging zijn de familie Besse
bijzonder erkentelijk voor dit genereuze aanbod waardoor veel boeiende
zaken uit het dorpsleven bewaard, beschreven en voor een breder publiek
toegankelijk gemaakt kunnen worden.
Pieter Besse bereikte de respectabele leeftijd van 98 jaar. Hij overleed op
22 september 1972 te Bergen waar hij een jaar gewoond had in het verzor
gingshuis De Oudburgh. Daarvoor had Pieter altijd op West-Graftdijk ge
woond; hij is er geboren op 16 augustus 1874 als zoon van Roelof Besse en
Grietje Renooy (gehuwd in 1873).
Na de lagere school moest Pieter, 13 jaar oud, thuis op de boerderij ko
men helpen. "Ik vond dat niet prettig, want juist de laatste jaren begon ik
wat aan school te krijgen" zei hij in een toespraak in 1962 bij zijn huldiging
als lid gedurende 60 jaar van de Hollandse Maatschappij van Landbouw.
"Om verder te leren dat ik graag zou hebben gewild, ontbraken de midde
len. We hadden het arm. We lazen thuis 'De Veldbode', een landbouwblad
dat voorlichting gaf".
In 1897 werd in de Veldbode vermeld dat in Schagen een Rijksland-
bouwwinterschool was opgericht. In 1900 gaf de Hollandse Maatschappij
van Landbouw voor het eerst een beurs voor jongens van on- en minver
mogende leden. Na een toelatingsexamen voor deze Rijksland-
bouwwinterschool kreeg Pieter een beurs toegewezen van 100 gulden.
Deze beurs was voor Pieter beslissend voor zijn leven. Nu kon hij de
iandbouwwinterschool volgen.
Hij vertelt er zelf van: "Een wintercursus duurde 26 weken, met een
vacantieweek met Kerstmis maakt dat 25 schoolweken. Mijn kosthuis in
101
