storm zette het dikke water zich af. Bij oostenwind kwam omgekeerd de
slibber uit de Purmer".
Uiteraard bleef in het Starnmeer ook een grote hoeveelheid slib achter.
Deze vormde na de droogmaking de laag teelaarde. Die laag is niet overal
van dezelfde dikte. Op kavel 9 - volgens de kaart van Stierp - is de laag
38 cm dik. Op kavel 33, meer naar het zuiden, 40 cm. Op kavel 22 is de laag
27 cm dik en op kavel 44 meet men 34 cm.
Hieruit blijkt dat de laag teelaarde van het noorden naar het zuiden
toeneemt. Dat houdt ongetwijfeld verband met het overheersen van de
westelijke en noordwestelijke winden.
Kleiboren verboden
Men zou intussen menen dat de dikte ook toeneemt van het westen naar
het oosten. Dat zou ook wel zo zijn, indien het Starnmeer aan de oostzijde
afgesloten was geweest. Uit de metingen blijkt echter dat de dikte naar het
oosten toe juist afneemt. De verklaring hiervoor is dat uit het oostelijk deel
van het Starnmeer veel slib via het Kamerhop en het Spijkerboorse gat de
Beemster is ingestuwd.
De fijne modder uit de meren werd zeer gewaardeerd en werd veel ge
baggerd. Men ging met die specie de lagere landen verhogen om ze vrucht
baarder te maken. Ook ging men er stenen van bakken. Maar dit zoge
naamde kleiboren werd bij plakkaat van 24 januari 1591 verboden.'0) Dat
kleiboren vond ook plaats in het Starnmeer. Kavel 44 lijkt er nog duidelijke
sporen van te vertonen. De uitwerking van het plakkaat schijnt niet zo heel
erg groot te zijn geweest. Daarom gingen dijkgraaf en heemraden nog be
trekkelijk kort voor de afsluiting over tot het verbod van het baggeren met
beugels of anderszins en van het halen of doen halen van materie uit het
Starnmeer.'"
Evert Besse
Noten
1J.Az. Leeghwater "Een Kleyne Chronycke" in het Haerlemmermeer Boeck 5e druk, pag.28.
2. Mr. G. de Vries Az: "Het Dijks- en Molenbestuur in Holland's Noorderkwartier", pag 1
3. Leeghwater, "Een Kleyne Chronycke" 5' druk pag. 5.
4. De Vries: "De Kaart van Hollands Noorderkwartier", pag.74.
5. De Vries: "Dijks- en Molenbestuur" pag. 71 en 72.
6. J. Bouman: "Bedijking, opkomst en bloei van de Beemster", pag.38.
7. Leeghwater: Haerlemmermeer Boeck, 5' druk pag. 9 en 10.
8. Bundel losse stukken LI 9 archief Starnmeer.
9. Leeghwater: Haerlemmermeer Boeck, 5e druk pag.28.
10. De Vries: "Dijks- en Molenbestuur" pag.55.
11Resolutiën hoofdingelanden, bundel L 9, archief Starnmeer.
95
