m
K
Afb. 1 - Fragmenten van de kaart van Uitwaterende Sluizen uit 1745 (links) en 1825
(rechts). Omgeving West-Graftdijk.
Het Groot kanaal naar Amsterdam
Het kaartbeeld van 1825 is grotendeels gelijk aan dat van de oudere uit
gaven, op enkele onderdelen is het actueel gemaakt. Het meest opvallend is
het nieuwe Noord-Hollandse Kanaal, op de kaart nog aangeduid als het
'Groot kanaal naar Amsterdam', en enkele daarmee verband houdende wer
ken zoals vlotbruggen. De vlotbrug tegenover West-Graftdijk tussen de
Schermer en de Kogerpolder (afb. 1) heeft er ook echt gelegen. De bij Spij
kerboor ingetekende vlotbrug, die vanuit de Beemster over het kanaal voert
(afb. 2), werd bij mijn weten nooit gerealiseerd. Een ander kunstwerk, dat
voor het kanaal nodig was, is de Rijzen Schutdam, die het nieuwe kanaal
moest beschermen tegen de golfslag van het Lange Meer (het tegenwoordi
ge Alkmaardermeer).
Ik krijg de indruk dat de landmeters die het nieuwe Noord-Hollandse
Kanaal intekenden, en passant een aantal wijzigingen in de directe omge
ving meenamen, die hen bij het opmeten van het kanaal opvielen. Dat geldt
bijvoorbeeld voor een aantal molens aan het Zeglis bij Alkmaar en een
overtoom en papiermolen aan de westdijk van de Schermer: die waren in
tussen blijkbaar verdwenen (afb. 3). Langs het kanaal tegenover West-
Graftdijk is in 1825 een zaagmolen ingetekend, die daar in 1745 ook al
stond maar op de kaart uit dat jaar nog niet voorkomt (afb. 1). Tussen De
Rijp en Spijkerboor is ook het een en ander verdwenen: de zaagmolens
42 Museum!
wl
Wrn-' 'tif I
Afb. 2 -
(rechts).
langs
de tr;
goed
ster t
Niet
Zc
1825-
drasti
sen G
domv
Oc
1680
geziei
die pc
geen
sche 1
Een a
der K
aandi
kaart
Bulletin
mém
