eh
Ui
*fL
As -&>,
r* i
7 2
méSij
j
'i/Acè
É^ÉP?
ss de Gooijer)
it gebouw-
vooruitge-
willekeuri-
s paarden-
r twee van
i De Vrede
n de paar-
rechts die
:antie min-
in lijnbaan
Volgens de
(rond 1970) gemaakte aantekening van Maarten Admiraal gaat het dus om
De Poel. In dat geval heeft de schilder zich met de achtergrond wat vrijhe
den veroorloofd.
Het teerhuis van De Poel
Op de achterkant van het sleetje (afb. 4) zien we volgens Maarten Admi
raal 'een gezicht op de baan van Jan van Tiel destijds gelegen te Graft dicht
bij de brug naar Noordeinde'. Op basis van deze aanduiding kan ik deze lijn
baan niet goed plaatsen. Wel weet ik dat zich in de collectie van Museum 'In
't Houten Huis' een tekening bevindt, waarop onmiskenbaar het woonhuis
en het teerhuis van lijnbaan De Poel zijn afgebeeld. Dat teerhuis lijkt spre
kend op het hier afgebeelde pand. Ik houd het bij deze afbeelding op het
sleetje dus op het teerhuis van lijnbaan De Poel. Wegens brandgevaar was
het gebouwtje grotendeels in steen opgetrokken. De wandelaar loopt op de
Grafterbaan, richting De Rijp. Het teerhuis stond schuin achter het - nu nog
bestaande - woonhuis, dat aan de westzijde naast het huidige benzine
station van Van den Bosch op de grens van Graft en De Rijp staat.
Rond 1900 brandde het op de slee afgebeelde teerhuis af. Het was toen
eigendom van de Maatschappij tot bevordering van Nijverheid in De Rijp. In 1904 kwam
er toestemming voor herbouw: 'Aan de inrichting zal touw gekookt worden in teer, zondervan
machinale beweegkrachten gebruik te maken, tevens zal ze dienen tot berging van touw.' Op 8
februari 1906 werd 's morgens om tien uur in het koffiehuis van de heer Heuvel in De Rijp
door notaris Laurman uit Schoorldam touwslagerij De Poel in het openbaar verkocht Het
geheel omvatte op dat moment \voonhuis, baanhuis, teerhuis, werkplaats, hekelhok, molen-
schuur paardenmolen] en bijbehorende gronden'. Het op dat moment weer herbouwde
teerhuis staat er nu nog steeds. Het heeft echter sinds de herbouw nooit meer als teerhuis
gediend
Ter afsluiting
Afgezien van de afbeelding van Grootschermer gaat het op het sleetje
steeds om taferelen die, ook in 1884 al, nostalgische gevoelens zullen heb
ben opgeroepen. Een watermolen die zelden of nooit meer draaide, een lijn
baan in z'n nadagen. Een charmante keuze, waar wij extra blij mee zijn om
dat er de enige ons bekende afbeelding van een touwslagers paardenmolen
bij zit. Gezien de vele gebruikssporen zal er in al die jaren heel wat ijs onder
het sleetje weggegleden zijn. En het kan bijna niet anders of Klaas Admiraal
en z'n vrouw zullen, al schaatsend en sleeënd, nog vaak aan hun jong ge
storven Trijntje hebben gedacht.
Leo den Engelse
Museum pulletjn
37
