Gods welgevalligheid. De spreuk "Godt gheeft die wasdom", voorkomend
op een zilveren memorieschotel uit 1624, sluit aan bij deze zienswijze.22'
'Wasdom' heeft betrekking op zaken als welvaart, voorspoed en vruchtbaar
heid. Zij werden aan de mens geschonken als blijk van Goddelijke waarde
ring voor deugdzaam, eendrachtig en vreedzaam gedrag, zo was de publie
ke opinie. 'Zeg het met bloemen' moet God toen al gedacht hebben.
Stripverhaal
De verschillende symbolen op de hier centraal staande schotel laten zich
dus in hun onderlinge samenhang lezen als een soort stripverhaal. De di
dactische boodschap zou ongeveer als volgt kunnen luiden: door deugd
zaam te leven als privé-persoon, in het huisgezin en binnen de gemeen
schap ontstaan eendracht, harmonie en vrede tussen de mensen; dit is God
welgevallig, wat hij aan zijn uitverkorenen laat blijken in de vorm van wel
vaart, voorspoed en vruchtbaarheid. Deugdzaam leven was dan wel volgens
de richtlijnen van de christelijk-humanistische mentaliteit in het algemeen
en die van de nieuwe staatsgodsdienst van de Gereformeerde Kerk in het
bijzonder.
Welvarend was Graft in 1593 zeer zeker en vreedzaam was deze dorps
gemeenschap eveneens. Die welvaart en harmonie waren overigens nog
pril. Volgens een klaagschrift uit 1574 zou de helft van de bevolking van
Graft in dat jaar nog op water en brood leven en ernstig te lijden hebben
van de oorlogstoestand in het Noorderkwartier.23' Met de verplaatsing van
het front naar het Zuiden en Oosten van ons land keerde spoedig daarna de
rust weer in de kop van Noord-Holland en kon de Gouden Eeuw van start
gaan. Volgens Van Deursen was Graft in de 17de eeuw een gemeenschap
van eenvoudige, vriendelijke mensen, die niet geplaagd werden door gel
dingsdrang of zucht naar weelde en overdaad; men leefde in harmonie met
elkaar en wie in nood kwam, kon rekenen op ieders steun, niet alleen die
van de geloofsgenoten.24' Binnen deze harmonieuze maatschappelijke en
economische context had het Noord-Hollands slibaardewerk met zijn sym
bolische decoraties dus een uiterst zinvolle, cohesie bevorderende functie.
Huwelijksgeschenk
De zeggingskracht van symbolen wordt extra sterk beleefd tijdens cere
moniële bijeenkomsten van de gemeenschap waarin de symbolen een rol
spelen. Er zijn aanwijzingen dat een deel van het Noord-Hollands slibaar
dewerk waarschijnlijk dienst heeft gedaan als huwelijksgeschenk. De 1597
gedateerde schotel met een proostend paar van de afbeelding op pagina 69
is daar onder meer een goed voorbeeld van. De festiviteiten rond de huwe-
75
