HetT-raam.
In het derde kwart van de 19e eeuw komt dan r' i i.>|
het schuifraam met alleen één vertikale roede in J
onderraam (het T-venster). Ook dit raam is op ve
le plaatsen in het dorp terug te vinden. Vaak is
dan de vertikale roede verwijderd, maar later werd
deze dikwijls al direct weggelaten.
Amsterdamse School
Rond 1920 komt een venster in gebruik dat ra
men met een horizontale roedeverdeling kent. Dit
kenmerk behoort bij de bouwstijl van de
"Amsterdamse School". Kenden we voorheen ei- I. -»
genlijk altijd de staande ruiten, waarbij de hoogte
groter is dan de breedte, nu is het precies anders- Derde kwart 19e eeuw.
om. Mooie voorbeelden hiervan zien we in de ra
men op de verdieping van Tuingracht 19 en Oosteinde 26. Ook andere ele
menten in deze voorgevels dragen duidelijke kenmerken van deze stijl.
De afgelopen 70 jaar
In de tweede helft van de 20ste eeuw wordt het een ratjetoe. Een duidelijk
stijlkenmerk is niet meer aanwezig. De kozijnen worden groter en lichter,
de mogelijkheden van glasafmetingen zijn schier onbeperkt. "Je bent gek
als je achter die kleine ruitjes gaat zitten. Het lijkt wel een gevangenis." Ge
ringschattend wordt ook wel gesproken over etalageramen in woonhuizen.
En met die geringschattendheid dringt al meteen de behoefte aan privacy,
geborgenheid zich op. Men wil niet het idee hebben in een etalage te zitten.
Meer en meer zie je dan ook dat de grote kozijnen een kleinere verdeling
krijgen. Men gaat zelfs zover dat men uit nostalgie in moderne huizen roe
deverdelingen gaat aanbrengen. De kunststofroede tussen het isolatieglas
en de opgeplakte roeden doen hun intrede. Maar om bij het begin te eindi
gen, moet je dat nog versiering in de gevel noemen?
Martien Verkerk
Geraadpleegde bronnen:
Gebouwd in De Rijp (St. Uitgeverij Noord-Holland - Rijper Museum)
Levende stenen (St. ter bevordering van de Nederlandse bouwkunst)
Zaanse houtbouw (Stichting De Zaanse Schans)
Glas en Marmer. (Utrecht, Ons huis)
64
