Afb. 2 - Ingekleurde pentekening van A.
Spaarman: 'Voor de groote brand van Sept.
1899'. Opschriften op de huizen vlnr.
Bensdorps Cacao L.W. Sparnaay
Banketbakkerij; Café Cambrinus Café Jb.
Appel Billard; Jb. Appel - Drogist - Glas -
Verfwaren; en op het meest rechter huis W.
Koppen - Broodbakker. Het rijtje
correspondeert met Rechtestraat 126-136
volgens Gebouwd in De Rijp; hier wordt als
datum voor de brand 28 juli 1900 genoemd.
Weer een andere datum voor de brand wordt
genoemd door J. Hoek in zijn artikel "Een
sociographie van De Rijp" uit 1934. In dit
artikel komt de brand ook ter sprake
(OHV inventarisnummer 15695).
1
zelf dus gekend hebben. De tekening moet echter (geruime tijd) na de
brand gemaakt zijn. Daar wijst niet alleen het onderschrift op, dat de
brand abusievelijk dateert in 1899, maar vooral het feit dat hier alleen het
rijtje verbrande huizen frontaal is afgebeeld: dat had iemand van tevoren
toch niet kunnen bedenken?! Martien Verkerk denkt aan een
reconstructie. Volgens hem zagen enkele panden er in 1900 al niet meer
zo uit als ze door Spaarman werden getekend. Foto's laten zien dat
Cambrinus toen al een andere gevel had; het pand met de houten
klokgevel had op het moment van de brand al een onderpui met grote
deuren en een of twee ronde ramen. De conclusie is dat Arie Spaarman het
rijtje panden niet heeft afgebeeld zoals het er uit zag op het moment dat
de brand losbarstte, maar zoals het er een aanta jaren daarvoor had
uitgezien. Het zal wel altijd onbekend blijven of hij bij het maken van deze
tekening doelbewust naar een oudere situatie terugging.
118
I
