Nadat iedereen er naar gekeken had,
bleven er nog maar een paar puzzels over.
Soms corrigeerde de een de ander of gaf
een aanvulling, waardoor ook de
betrouwbaarheid van het geheel toenam.
Met het bekijken kwamen de
herinneringen, de verhalen los: meestal
waren het goede herinneringen aan aardige
mensen maar soms schoot er wel eens een
wonderlijk of onaangenaam mens
tussendoor.
De verzamelde opmerkingen en de
reproducties (in zwartwit en in kleur) zijn
nu opgenomen in het fotoarchief van de
OHV; als straks de basisgegevens in de
computer zitten kan er ook op straat, naam
Ajb. 1 - Arie Spaarman. 0f trefwoord teruggezocht worden.
De werkwijze van Arie Spaarman - Zowel uit de verhalen over hem als
uit zijn werk komt Arie Spaarman (Afb. 1) over als iemand die een grote
liefde voor z'n dorp en de omgeving had, met veel aandacht om zich heen
keek en er plezier in had om wat hij zag op papier of linnen vast te leggen.
Bij jezelf en bij anderen merk je waardering voor z'n werk. Vaak kom je de
overtuiging tegen dat Spaarman het allemaal 'naar het leven' heeft
vastgelegd, dat De Rijp er vroeger tot in de details zo heeft uitgezien als hij
het tekende. Bij het zorgvuldig bekijken van de afbeeldingen duiken er
echter een paar vragen op. Zo zijn er, ook bij de vijftig geselecteerde
werken, een aantal die een situatie uitbeelden die de in 1883 geboren Arie
Spaarman zelf nooit zo kan hebben gezien.
Een voorbeeld is een aquarel van de Tuingracht met het onderschrift
'Anno 1860', waarvan het jaartal voor zich spreekt. We weten dat Arie wel
eens een tekening of schilderij van z'n vader als uitgangspunt nam voor
eigen werk maar dat lijkt in dit geval ook niet erg waarschijnlijk omdat
Willem Spaarman in 1860 pas twaalf jaar oud was. Een mogelijkheid is,
dat Arie Spaarman uitging van een foto van Blaauw, die in de tweede helft
van de vorige eeuw op dat stuk van de Tuingracht zijn woonhuis en
foto-atelier had. Een ander voorbeeld is de aquarel van 'Houtzaagmolen
de Pauw'. Deze molen verbrandde in 1884 en Arie Spaarman kan deze
molen dus slechts kennen hetzij van andere afbeeldingen, hetzij van een
overgeleverde beschrijving.
Een puzzle op zich vormt ook de ingekleurde pentekening van het in
1900 verbrande rijtje huizen in de Rechtestraat (Afb.2). Op het moment
van de brand was Arie een jaar of zeventien; hij zal de verbrande huizen
i
117
