"O aaklig schouwtoneel" Een verslag van een reis langs de slagvelden van 1799 In augustus 1799 landde een groot Engels-Russisch leger op de Noordhollandse kust bij Huisduinen. Deze invasie vormde onderdeel van een grote militaire campagne die tot doel had Frankrijk binnen zijn oude grenzen terug te dringen en het revolutionaire bewind aldaar omver te werpen. Volgend jaar zal deze invasie op diverse manieren worden herdacht. Een speciaal opgerichte Stichting l 799-1999 is al enige tijd druk met de voorbereidingen bezig. Aan de dorpen op het Schermereiland is de invasie zeker niet ongemerkt voorbij gegaan. De burgerij werd zwaar getroffen door rekwisities en gedwongen tewerkstellingen. Verder kwamen Graft en De Rijp begin oktober 1799 in het niemandsland tussen de Engelse en Frans-Bataafse linies te liggen Op 6 oktober trok er een Engelse patrouille door beide dorpen. Dit vormde aanleiding voor een oproer van de plaatselijke oranjegezinden, die meenden dat het herstel van het bewind van de in 1795 verdreven stadhouder Willem V nu voor de deur stond De complete invasie heeft op tijdgenoten een diepe indruk gemaakt. Dat valt goed te begrijpen. Na het beleg van Alkmaar in 1573 bleef Noord- Holland gelukkig eeuwenlang voor oorlogsgeweld met alle bijbehorende ellende gespaard. Men had daar dus in 1799 in onze regio geen enkele ervaring meer mee. Velen stonden daarom in brieven en dagboeken uitge breid bij de aangrijpende gebeurtenissen van het najaar van 1 799 stil. Verder verschenen er al direct na de evacuatie van het Engels-Russische leger in november 1 799 geschriftjes waarin gebeurtenissen uit de invasie werden besproken. Onder die werkjes bevond zich het hierbij afgedrukte Gedicht op het beschouwen der verwoestingen van den Oorlog, tot Schoorel- dam, Schoorl en Bergen. Dit vers is voor ons extra interessant omdat het geschreven is door een eenvoudige Westgraftdijker, Rinse of Rense Jacobes geheten. Het is gedrukt op een blad papier van ongeveer A3 formaat. Rinse jacobes' gedicht zal destijds voor een luttel bedrag te koop zijn geweest. Het hier afgebeelde exemplaar is afkomstig uit de collectie van het Regionaal Archief Alkmaar waar het is geborgen bij de documentatie betreffende het dorp Bergen (zie Bergen 45). Rinse Jacobes was van geboorte een Fries. Hij kwam op 16 augustus 1 767 te Drachten ter wereld als zoon van Jacobus Rinse en Jeltje Fytses. In

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Een Nieuwe Chronyke van het Schermereiland - Graft-de Rijp en Schermer | 1998 | | pagina 6