goede bedoelingen zouden we vandaag de dag misschien niets meer van de
17e eeuwse glazenierspracht in de Rijper kerk hebben gehad.
Trouwens, niet alleen Nicolas is in onze ogen wat wonderlijk bezig geweest;
ook Toon Berg heeft een "stunt" op zijn naam. De persoon tegenover de
Amsterdamse koopman, in het raam van de makelaar (noordzijde), werd
door Jakob Blaauw nog beschreven als "een schipper", maar Toon Berg
heeft hem in 1947 een tulband aangemeten en aldus tot Oosterse collega van
de Amsterdammer bestempeld.
De restauraties die door Bogtman van mei 1993 tot november 1995 zijn
uitgevoerd, bestaan uit het waar nodig met emailglasverf aanstippen van
afgeschilferde plekjes in de juiste kleuren en voorts het ophalen van de
contourlijnen der voorstellingen met koudverf Dat is aanvankelijk aan de
binnenkant gedaan, maar al gauw ging men over tot die behandeling aan de
buitenkant van het glas. Die is nu immers ook beschermd tegen weersinvloe
den, door het blanke beschermende buitenglas Het past ook in het beleid van
Monumentenzorg, dat eventueel de nieuwe beschilderingen moeten kunnen
worden verwijderd, indien later de opvattingen over het restaureren verande
ren. Dat eventueel verwijderen kan eenvoudig met een spons met water en
azijn, waarbij dan met alsnog schilfertjes van de ingebrande voorstelling aan
de binnenzijde zullen worden meeverwijderd. De letters en cijfers op de
glazen zijn allemaal opgehaald met koudverf aan de binnenkant
Waar restauratie-schilderwerk is verricht, is piepklein het betreffende jaar
talletje toegevoegd.
Het speurwerk van de dames Coebergh en Lamboo is vastgelegd in twee
lijvige boekwerken van totaal 695 pagina's A4-formaat en een "atlas" van
driemaal 23 tekeningen van de ramen, waarin op elk ruitje is aangegeven
wat er in zit aan krassen, putjes, ingebakken vingerafdrukken, insluitsels,
leksporen, opengesprongen luchtbellen, corrosie (oxydatie), verlijmde breu
ken, verweringen aan buiten- en binnenzijde, ingebrande roestvlekken en
ingebrand vuil, afgeëtst email en eventuele retouches door de restaurateur
Het is een gigantisch karwei geweest, ten dienste vooral van toekomstige
restauraties waarvan we eigenlijk hopen dat die nooit meer nodig zullen zijn
Maar ja... "Nooit meer" duurt erg lang en we hebben hier toch te maken met
iets wat door mensenhanden is gemaakt Dat beklijft niet eeuwig, is onze
ervaring tot dusver.
Cor Booy
118
