en eerste helft van de 17de eeuw. Meer specifiek verwijzen de motieven
zinnebeeldig naar zaken als huwelijk, vruchtbaarheid en diverse ideaaltypis
che, sociale rollen en deugden. Mogelijk werd binnen het kader van volks
geloof aan sommige symbolen ook een magische werking toegeschrevn. Als
hypothese kan gesteld worden dat Noordhollands slibaardewerk met zijn vele
symbolische decoraties in veel gevallen als gelegenheidskeramiek heeft gedi
end bij gebeurtenissen als verloving of huwelijk. Daarnaast is het zeker ook
gewoon gebruikt in het huishouden. Op de ongeglazuurde zijde van dit
aardewerk is namelijk vaak roetaanslag aanwezig, als gevolg van gebruik bij
open vuur.
Kledingaspecten
Bij de antropomorfe voorstellingen vormt de kledij van de afgebeelde perso
nen een ander cultuurhistorisch interessant aspect. Ondermeer is de overgang
van de nogal stijve Spaanse mode naar de meer zwierige Franse mode goed te
volgen. Gezien de concentraties van het tot nu toe aangetroffen vondstmateri
aal lijkt Noordhollands slibaardewerk vooral in trek te zijn geweest bij
plattelandsbevolking en in veel mindere mate bij stedelingen. Afbeeldingen
van boeren of vissers komen op het Noordhollands slibaardewerk niet voor.
Weliswaar zijn melkmeisjes afgebeeld, maar ook zij dragen relatief luxe kledij
en vertegenwoordigen primair een symbolische betekenis. De pottenbakkeri
jen bevonden zich in de steden en de slibdecorateurs zijn bij het afbeelden van
kledij vooral geïnspireerd door de stadse mode van destijds.
Veel Noordhollands slibaardewerk heeft waarschijnlijk als gelegenhei
dskeramiek dienst gedaan bij verloving of huwelijk. Kennelijk vormde de
stadse kledij van de afgebeelde personen geen probleem voor de dopelingen
die het aardewerk geschonken kregen, temeer omdat zij zich bij een dergelijke
gebeurtenis zelf ook in het 'zondagse pak' staken.
Hans van Gangelen
'Hoorn des overvloeds', 6 juni t/m 17 augustus, Westffies Museum, Hoorn;
ma. t/m vr. 11.00-17.00 uur, za. en zo. 14.00-17.00 uur; volwassenen f 5,00,
kinderen t/m 14 jaar f2,50, CJP en 65+ f2,50, MJK gratis.
Catalogus f59,00. ISBN 90-71123-41-3
79
