46
gemene weiden kwamen juist veelvuldig voor, maar die hadden hier andere
benamingen. Zoals "minsker" in het Westfriese en "meent" of mient".
Grensgebied
Waarschijnlijk is dat met "De Marcken" werd uitgedrukt dat men hier te doen
had met een grensgebied. De nederzetting lag en ligt niet ver van de Saen.
Deze was de grens tussen Kennemerland en Waterland. Op grond daarvan is
aan te nemen dat deze streek een zekere strategische waarde had.
Midden in het dorp kwam destijds een vierkant weiland voor, omgeven door
water, waaraan de naam "De Burg" was gegeven. Bij een verkoop op 28
november 1608 wordt land op Marcken genoemd met de naam
"burchshalig".1'
Het lijkt waarschijnlijk dat op dat stuk land ooit een burg heeft gestaan.
Wellicht zouden opgravingen daarover uitsluitsel kunnen geven. Te bedenken
valt dat de graven van Holland niet alleen tegen de Westfriezen strijd hebben
gevoerd, maar ook tegen de Waterlanders. Zo dicht op de grens met
Waterland zal deze burg van belang zijn geweest voor aanval of verdediging
vanuit Kennemerland. Het land bij de Marcken noemde men in de eerste helft
van de 17e eeuw steeds meer het Marckerveld en dat werd zelfs regel nadat
door het graven van de ringvaart voor de Starnmeer dit oostelijk deel van de
Uitgeester Wouden werd afgescheiden. Het grotere westelijke deel werd in
1651 omkaad en ingericht als de polder "Het Woud".
Landbouw en veeteelt
Naast de veeteelt kwam zelfs enige landbouw voor. Zo werd er tarwe
verbouwd. In de transportregisters stuit men nogal eens op de verkoop van
een "ackertje zaedlant". Dit wijst op de verbouw van zaden. Dat is in
overeenstemming met een mededeling in het octrooi van de Beemster, nl. dat
na 1600 de verbouw van lijnzaad en oliezaad zich in het algemeen
uitbreidde.2'
Marcker ca pel
De bevolking van de Marcken had zich in de 16e eeuw reeds zodanig
uitgebreid dat er een kapel voorkwam, van de kerk van Uitgeest. Een houten
gebouwtje, voorzien van een torentje. Het jaar van stichting is niet bekend.
Het was een "B.M.V." Dat wil zeggen een "Beatae Mariae Virginis
Nativitas"-kapel. Pastoor Van der Loos te Uitgeest zegt hierover: "In de
middeleeuwen bezat Marken een kapel die onder de bescherming stond van
O.L.Vrouw met de titel van haar geboorte".3' En verder: "Uitgeest en
Markenbinnen zijn de twee oudste kerken in Noord-Holland die een
bijzondere gebeurtenis in het leven van haar patrones in herinnering
brengen".4' Zo nam de Marcken in het kerkelijk leven vóór de Hervorming
dus zelfs een bijzondere plaats in.
