99
De Rijp na de ramp
Twee gebeurtenissen van formaat brachten dit jaar de ramp, die ons dorp in
1654 had geteisterd, opnieuw onder de aandacht van velen.
Eerstens was er de gelukkige verwerving van het schilderij van Egbert van
der Poel, dat terecht een plaats kreeg in ons museum. Maar eveneens de
geslaagde restauratie van de "Rijper glazen" droeg ertoe bij. Ook deze
herinneren meermalen aan de dramatische brand. Op het raam dat de kuipers
aan de getroffen kerk schonken, lezen we bijvoorbeeld het volgende gedichtje:
"D "Vrijwillige Groote Cuijperij uit liefde rein gedreven
wil nu ten tijden dees twee glazen geven
Dat 's Heeren hant ons als tot exempel
de huijse heeft verbrandt, selfs Godes tempel.
Over de oorzaak en het verloop van de rampzalige gebeurtenis is voldoende
geschreven. In de latere drukken van het Haarlemmermeerboek en Chronyke
van J.Az. Leeghwater is een uitgebreid verslag en een beschouwing
opgenomen en uit het oud-archief van de gemeente diepte Herman Meddens
hef ooggetuige-verslag op, geschreven door de schepen Willem Cornelisz.
Bek.
Over de tijd die volgde op de desastreuze Driekoningennacht handelt deze
bijdrage.
Geluk bij een ongeluk
Als gunstige omstandigheden na de brand werden bestempeld het behoud van
de haringbuizenvloot en het gespaard blijven van het raadhuis.
De 70 a 80 buizen die in de havens lagen en zo goed als onbeschadigd bleven,
vormden voor de verslagen bevolking een teken van hoop. De haringvisserij
zou zeker nieuwe welvaart brengen aan het dorp, waarvan, zo schrijft de
verslaggever, "aireets goede beginselen bespeurt worden door het optimmeren
van nieuwe steenen en pannedakke huizen, inkomen van uytgevlugte Borgers,
als nevensgaande verwakkering van Scheepvaart en Nering".
Het mooie raadhuis van 1630 bleef wonderwel gespaard en daarmee werd ook
het historisch belangrijke archief behouden. Het gebouw was nu de meest
voor de hand liggende locatie om als crisiscentrum te fungeren. Schout,
schepenen en vroedschappen kwamen onverwijld bijeen om de situatie te
observeren en daar gepast op in te spelen.
Maatregelen
Assistentie bij de brandbestrijding werd gevraagd aan de buurgemeenten Graft
en Purmerend.
In Graft luidde de klok 24 uur lang om helpers op te roepen. Burgemeester
