75
De industrie gebruikte de wind voor de korenmolen, de hout
zaagmolen, mosterdmolen, schelpmolen, trasmolen, oliemolen,
hennepkloppers. Al deze molens kwamen voor op het Schermer
eiland. In 500 jaar hebben er, op uiteenlopende plaatsen, A0
molens gestaan.
De graanmolenaars waren loonmaalders, die voor burger, boer
en bakker diverse soorten graan maalden, tegen betaling van
loon of tegen inhouding van meel. De bakkers - in grote ge
tale aanwezig op het Schermereiland - bakten brood, maar ook
scheepsbeschuit voor de haringvissers, de walvis- en vracht
vaarders.
De houtzaagmolens 't Schaap, de Haas, de Krokodil en de Pauw
in De Rijp zaagden hout voor de timmerman, de molenmaker en
de scheepstimmerwerven. In Graftdijk stond aan de rand van de
Schermer de houtzaagmolen "De Drie Gebroeders" van de fami
lie Graftdijk. Deze zorgde voor veel werkgelegenheid in het
dorp.
De mosterdmolen in De Rijp spreekt voor zich. Deze molen
maalde tevens schelpen (maar niet tegelijk). De trasmolen
maalde trasgesteente uit Duitsland, waarna het tras werd ge
bruikt als specie, door de metselaar.
De oliemolens de Winthont, de Ruijter en de Uijl maakten o.a.
lijnolie voor verf. Van het geperste lijnzaad maakte men lijn
koeken voor de koeien en paarden. Deze molens werden door
"partenreders" beheerd, zodat winst en verlies over de aan
deelhouders werd gespreid.
De hennepkloppers de Reiger, de Salm, de Haas, de Conincq,
de Fortuijn en de Liefde in De Rijp; de Hoop in Oost-Graftdijk
de Velthoen, de Kockmeeuw, de Joncker en de Eend in de
banne van Graft, voorzagen de lijnbanen van materiaal voor
het maken van touw. De diverse nettenbanen in de dorpen
voorzagen de vissersvloot van de benodigde netten.
De watermolenaars de Knevelaar, de Havik en de Bul bij De Rijp
de Westermolen bij Driehuizen en de Menningweermolen bij
Grootschermer zorgden voor de bemaling van het Schermer
eiland. De Havik werd in 1861 verplaatst en herbouwd op zijn
huidige plaats bij Grootschermer.
De rol van sommige mensen op het Schermereiland is van grote
betekenis geweest voor de ontwikkeling en verbetering van
de molentechnieken. Helaas zijn alle industriemolens van het
Schermereiland verdwenen. Slechts enkele watermolens herin
neren er nog aan vroegere tijden.
