De Rijper Schutterij en de
Belgische opstand
70
(1830-1839)
Nadat Napoleon Bonaparte detinitiel zijn Waterloo ha'1 gevon
den, werd door de zegevierende mogenheden op het Wener Con
gres besloten tot het vormen van een Groot-Nederland als
barrière tegen eventuele Franse expansieneigingen. Op de 6e
maart 1815 proclameerde Willem I de vereniging van de Noor
delijke en Zuidelijke Nederlanden en nam hij de titel van ko
ning aan.
Het schip van staat leek af te stevenen op een tijd van vre
de, welvaart en vooruitgang. Naar bezwaren van Belgische zij
de werd niet geluisterd.
Schutterij wettelijk geregeld
In het kersverse koninkrijk werd de behoefte gevoeld aan een
soort burgerwacht om, zoals dat in eerdere tijden gebruikelijk
was, rust en orde te kunnen bewaren en in tijd van nood het
land te helpen verdedigen.
De eerste Wet op de Schutterijen kwam al in 1815 tot stand,
waarna in 1827 diverse zaken nog eens nader werden geregeld.
De wet sprak uitdrukkelijk van dienstplicht gedurende een pe
riode van zeven jaar. Wie 35 jaar werd, kwam in elk geval in
aanmerking voor ontslag. De sterkte bedroeg 2 man op elke
100 inwoners in elke gemeente. Het gemeentebestuur benoemde
da officieren en de krijgsraad en zorgde voor een commissie
c e aanvragen voor verlof en vrijstelling beoordeelde. Door
loting werd uitgemaakt wie zonder meer waren vrijgesteld.
Voorts kon men worden vrijgesteld als geestelijk ambtsdrager,
om economische redenen, wegens bepaalde antecedenten of
eventuele lichaamsgebreken.
Bij verhuizing van een schutter werd een certificaat met per
soonlijke gegevens verzonden naar de nieuwe woonplaats. Ge
meenten met meer dan 2500 inwoners hadden een zogenaamde
"dienstdoende schutterij". Kleinere gemeenten kenden slechts
een "rustende schutterij". De laatste had als taak rust en
orde te handhaven, bijvoorbeeld als nachtwacht, bij brand of
andere noodgevallen of bij eventuele onlusten ter assistentie
van de politie.
De schutters van De Rijp
Bij de oprichting in 1816 werd de Rijper schutterij als 6e Com
pagnie ingedeeld bij het 4e Bataljon der Noordhollandse rus
tende schutterij.
