Zomeravondwandeling
46
Op vrijdag 25 juni houden we onze inmiddels traditioneel
geworden zomeravondwandeling. Deze keer in Grootschermer.
De opzet van onze zomeravondwandelingen is nader kennis te
maken met de plaatselijke monumenten en andere bijzonderheden,
die te maken hebben met landschap, bouwkunst en folklore. De
praktijk heeft ons geleerd dat ook dorpsgenoten tijdens zo'n
zomeravondwandeling bijzonderheden vernemen, waarvan zij na de
wandeling zeggen:"Ik heb toch weer wat nieuws geleerd over
mijn eigen dorp". Maar dat geldt uiteraard niet alleen bewo
ners van het betreffende dorp.
Zo denkt U, al lezende, misschien wel"Grootschermernou
daar heb je het gauw bekeken: het raadhuis en de kerk en dan
heb je het op monumentengebied wel gehad..."
Mis! Kijk maar eens wat Jan Blaauw (van Noordeinde) over het
aloude "Knikkerdorp" weet te vertellen:
"De hoofdstraat van het dorp is gelegen op een van de dijkjes
die zo omstreeks het jaar 1000 rondom een deel van 't Scher
mereiland waren opgeworpen. De naam "Schermer" (Scirmere)
komen we tegen in een akte uit 1063, waarin staat dat de
kerk van Schermer een dochterkerk is van de kerk te Heiloo.
Het oude dorp Schermer lag echter niet op de plaats waar nu
Grootschermer ligt, maar langs de Gouw tot aan de plek waar
nu molen De Havik staat en waar eertijds de kerk van Schermer
stond
Naderhand zijn de bewoners van Schermer meer naar het weste
lijk gelegen dijkje getrokken, waarschijnlijk als gevolg van bo
demdaling van het land langs de Gouw. Het aldus ontstane
nieuwe "Schermer" splitste zich in "'t Suutende van Scher
mer" en Noord-Schermer, wat zich uitstrekte naar Schermer-
horn, dat aanvankelijk alleen "de Horn" heette.
Noord-Schermer is grotendeels verdwenen. Wat er overbleef
groeide vast aan Zuid-Schermer. De twee "bannen" (rechtsge
bieden) werden in de Franse tijd samengevoegd tot "gemeente
Zuid- en Noord-Schermer. Het voormalige Zuid-Schermer ging
Grootschermer heten. De rechthuizen van Zuid- en Noordscher
mer werden in de jaren 1938-'39 eveneens samengevoegd. De
muurankers vertellen uit welke jaren ze dateren. Het deel
uit 1639 is ontworpen door Anthony van der Nijs. Van 't voor
malige rechthuis uit 1652 is de bouwmeester niet bekend.
In 1841 telde Grootschermer 29 boerenbedrijven. Tijdens de zo
meravondwandeling kunnen we kennismaken met de ook nu nog
