HET STARNMEERBOEK
62
Terwijl de inwoners van de Starnmeer zich voorbereiden op de
viering van het feit dat 350 jaar geleden het Stemmeer is
veranderd in een kleine Noordhollandse droogmakerij, ver
schijnt deze maand "Het Starnmeerboek"waarin de geschiede
nis van die droogmaking uit de doeken wordt gedaan. Maar het
gaat niet alleen over de geschiedenis van toen. Als samen
steller van "Het Starnmeerboek" heb ik er ook enige hoofd
stukken aan toegevoegd waarin aandacht wordt besteed aan
de meer recente geschiedenis van de polder en zijn bewoners.
De geschiedenis van de droogmaking is geschreven door wijlen
Evert Besse Jz. Een Starnmeerder van geboorte. Hij zag het
levenslicht op de boerderij "Groenveld" aan de Middelweg;
tegenwoordig "Ouder's Wens" en bewoond door de familie Cor
Marrees.
Evert Besse was leraar geschiedenis en aardrijkskunde aan een
middelbare school in Amsterdam. Na zijn pensionering, in
1938, heeft hij veel archief-onderzoek verricht. Onder meer
in het archief van Starnmeer en Kamerhop. Het resultaat daar
van vormt de grondslag van "Het Starnmeerboek".
Besse beschrijft daarin onder meer wie sinds de droogmaking
tot omstreeks 1800 eigenaren van het land in Starnmeer
en Kamerhop zijn geweest. Uiteraard gaat hij ook in op de
schier eindeloze problemen die bij de droogmaking een rol
hebben gespeeld en die van de onderneming een financieel
drama hebben gemaakt.
In eerste aanleg waren het welgestelde Rijper ingezetenen,
die octrooi (vergunning) vroegen en kregen om het Stemmeer
te bedijken en droog te maken. Rijkere Amsterdamse regenten
hebben het karwei doen voltooien, tesamen met de regeringen
van Monnickendam, PurmerendHoorn en Enkhuizen. Toen echter
het landbezit niet interessant bleek voor de meesten van
die regenten, keerde de rol van De Rijp en de Rijpers terug.
Totdat de generatie van landeigenaren-zelfgebruikers opkwam.
In de jongere geschiedenis van de polder wordt aandacht be
steed aan de functie van Spijkerboor en het Heerenhuis, de
polder in oorlogstijd maar ook aan het leven van alledag, in
het levensverhaal van Neeltje Rol-Bus. Uiteraard ontbreekt
de geschiedenis van de kaasfabriek "De Ceres" niet, terwijl
