63
De mannen van het gas
in 1923 het raadhuis en het tramstation van elektrische ver
lichting voorzien, maar de romantiek hield het elders in de
Rijper straten nog lang uit bij gaslicht. En huize "In den
Dondersteen" van wijlen Jopie Hoek hield het zelfs tot de
restauratie in de jaren zeventig uit zonder de zegeningen
van het PEN. Maar dat is wéér een ander verhaal dan over de
Rijper gasfabriek, die 18 december 1958 werd verkocht aan het
Gasbedrijf Zaanstreek-Waterland.4 juni 1959 werd de inven
taris van de fabriek geveild.
Er is daarna bij wijze van tussenvorm nog een installatie
voor distributie van propaangas op het terrein van de
gasfabriek geinstalleerd geweest, van 1959 tot de aanslui
ting op het aardgasnet, welke in 1967-'68 plaats vond.
De Rijper gasfabriek heeft echter de loop der gasgeschiede-
nis in ons land goed kunnen bijhouden. Dat de fabrikage
en levering plaats vond door een particuliere maatschappij
was vrij normaal. Uniek was het feit dat de gemeenteraad
er toch toezicht op had, via het commissariaat van de ge
meente in de Maatschappij tot Bevordering van de Nijverheid
in De Rijp.
bron: V.J.M.L.Wijnekus:"De Rijper Gasfabriek 1866-1958"
Uit dat ene jaar kort na de oorlog,waarin ik werkzaam was in
garage Hooyberg, herinner ik me een paar dingen van de
Rijper gasfabriek. Het ene was dat Niek Hooyberg op maandag
morgen altijd met een karretje met een paar lege bussen naar
de gasfabriek moest, om warm water te halen, voor zijn
moeder. Omdat het wasdag was. Je zag die ochtend heel wat
van die "warmwaterhalers" gaan over wat nu het Jan Boonplein
(toen: Middenstraat) heet.
Het andere wat ik me van de gasfabriek herinner was een re
gelmatig stampen van een machine: pom-pom-pom-pom.Dat
klonk zo'n halve middag lang. Het gaf mij altijd de indruk
dat ze de gashouder aan 't oppompen waren...
Baas Hooyberg had een motorbootmet een oude automotor er
in. Een 6-cilinder Studebaker. Die boot lag vlak bij de boot
van Gerrit Rot. Gerrit Rot was de bedrijfsleider van de gas
fabriek. Hij had ook een oude automotor als aandrijving van
zijn vaartuig. Eentje uit een T-Ford. Daar was altijd wat mee
als de familie Rot uit varen ging, maar ze kwamen er toch
ook altijd weer mee thuis. Gerrit Rot was technisch
niet voor één gat te vangen. Daardoor heeft de gasfabriek
