'Pyelietyey.ifarty «afscheid i/at? de u)iyher
In de "Chronyke" nr.1 van vorig jaar heb ik onder de titel "24
februari, dag van heilig vuur" beschreven hoe ik in mijn jonge
jaren op die datum heb "gebekend": het stoken van eer fik, die
van oorsprong een vreugdevuur was ter verwelkoming van de
lente. Of ten afscheid van de winter. Dat is maar hoe je
het bekijkt.
24 februari is de dag van "Sint Matthijs", waardoor aan het be-
kenen volksrijmpjes waren verbonden zoals "Sinte Matthijs
gooit de bekem op het ijs". Daarmee wordt ten overvloede duide
lijk dat het om het eind van de winter gaat: de "bekem" is de
brandende takkebos uit het bekem- of bekenvuur.
In het artikeltje van vorig jaar merkte ik terloops op dat men
in De Rijp en Graft de bekentraditie niet kende, terwijl die in
de Graftdijken, Starnmeer, De Woude en Markenbinnen wel in ere
werd gehouden. De oorzaak van de onbekendheid in De Rijp en
Graft ligt waarschijnlijk in een plaatselijke verordening uit
vroeger tijden.
Eén regeltje...
De heer A. de Jong te Uitgeest stuurde me, naar aanleiding van
mijn bekem-ontboezemingen een kopie uit het archief van zijn va
der, wijlen de heer Fien de Jong. Het betreft een aantekening
over Keuren, Ordonnantiën en Statuten van De Rijp, welke door
schout, schepenen en vroedschappen van De Rijp zijn vastgesteld
in de 18e eeuw, tot omstreeks 1785.
Temidden van strafbepalingen betreffende paardrijden langs de
straat en wagen rijden, paarden op straat en erven, het uitste
ken van wimpels en vanen, staat er ook een artikel betreffende
"bekenen". Het is maar één regel:"Dat niemand zal mogen beke-
nen op de boete van 42 K.S."
Dat ene regeltje heeft dan de Rijper jeugd al sinds generaties
van hun bekenfik beroofd. Wellicht heeft Graft ook zo'n bepa
ling gehad. De schrik van de grote branden die beide dorpen
hebben geteisterd, zat er goed in, blijkbaar!
Heel anders was dat dus aan de overkant van het Noordhollands
Kanaal(dat toen nog niet bestond) en ook aan gene zijde van het
AlkmaardermeerBekenen is, zo is me intussen gebleken, een
evenement geweest wat op vele plaatsen in Noord-Holland,
zowel als in Friesland en tot op de Noordfriese waddeneilanden
en in Sleeswijk Holstein toe, "vurig" werd gevierd. Het heeft,