14
NOORDEINDER VERMANING OP DE
PROVINCIALE MONUMENTENLIJST
In mei is verschenen de provinciale lijst van monumenten,
bevattende kerken in Noord-Holland die zijn gebouwd tussen
18Ü0 en 1940. Van het voormalige Schermereiland zijn slechts
twee kerken in deze proviciale lijst opgenomen: de Noordein
der Vermaning en de Vermaning te Oost-GraftdijkVan beide
kerken een summiere beschrijving en enkele foto's.
Van de Noordeinder Vermaning ook tekeningen van het oor
spronkelijke ontwerp van architect J.H.Lehman, uit 1873.Het
origineel ervan bevindt zich in het Rijksarchief te Haarlem
(no.G. 492.629.031). Dat ontwerp blijkt er veel rijker uit te
zien dan de uiteindelijke uitvoering werd, hetgeen gezien de
doperse opvattingen van soberheid, wel verklaarbaar is.
De beschrijving vermeldt o.m. dat het door de Amsterdamse or
gelbouwer I.S.Strümphler in 1793 vervaardigde orgel oor
spronkelijk was geleverd aan de r.k.parochie St.-Engelmundus
te Velsen en in 1897 door de doopsgezinde gemeente te Graft-
Noordeinde is aangekocht en alhier geplaatst.
Het orgelbalkon heeft een houten balustrade op een zgn.
kroonlijst die rust op twee Ionische zuilen op piëdestals.
Voorts vermeldt de beschrijving dat de zijgevels van de kerk
ruimte zijn voorzien van een stucco-decoratie in de vorm van
ezelsrugbogen boven en iisenen tussen de rondboogvensters.
Aan de uiteinden van de lisenen zijn consoles geplaatst on
der de overkapping; consoles, lisenen en bogen rusten op
zgnkraagstenen
Reden waarom de Noordeinder Vermaning op de provinciale mo
numentenlijst is geplaatst dat het gebouw een represen
tatief voorbeeld is van een doopsgezinde kerk; dat de gaaf
heid van het exterieur zowel als van het interieur met
onder meer een Strumphler -orgel uit 1793, alsmede het
materiaalgebruik daartoe aanleiding gaven, evenals de situe
ring in dit wegdorp, waarvan de ruimtelijke structuur onge
schonden is.
"De doopsgezinde kerk is tevens van sociaalhistorische waar
de als gaaf behouden element uit de kerkgeschiedenis van
Noord-Holland, zowel afzonderlijk als in samenhang met de
ernaast gelegen pastorie en kosterij van de doopsgezinde ge
meente", aldus de omschrijving in de provinciale monumenten
lijst
(in de volgende "Chronyke"die in september/oktober zal
verschijnen, volgt een weergave van de beschrijving van
de Oostgraftdijker Vermaning).
