Beperkingen de handhei, die van een zware taaie houtsoort was gemaakt, bijvoorbeeld eikehout of iepehout. Gewoonlijk wogen deze handheien 30 tot 50 kg. Ze waren 60 tot 80 cm lang. Veelal hadden ze een vierkante doorsnee en afgeschuinde hoeken, waartegen de lange handgrepen waren aangebracht.De vier lange handgrepen waren bedoeld om enerzijds het blok zo hoog mogelijk te kunnen heffen en anderzijds zo diep mo gelijk te laten vallen zonder zo diep te moeten bukken. Aan de onder- en bovenkant was om het blok een stalen band aangebracht, om het splijten en stukslaan tegen te gaan. Zoals bij alle gereedschappen werden de blokken niet geschilderd, om tijdig breuken en scheuren te kunnen ontdek ken, maar ook om een goede greep te behouden. Het merkwaardige was dat bij glad worden van de handgrepen gezegd werd dat er slecht weer op komst was, hetgeen ook uitkwam. Daarentegen werd bij stroeve handgrepen mooi weer verwacht De handhei werd gewoonlijk door twee personen bediend, waarbij het de bedoeling was, het blok boven de paal te hef fen en dan te laten vallen. Om op te schieten was men nogal eens geneigd het blok tijdens de val "te helpen", maar dat was eigenlijk overbodig en het leidde meestal tot bla ren in de handen. Het handheien had natuurlijk zijn beperkingen, vooral met be trekking tot de diepte waarnaar geheid kon worden, alsmede door het uiteindelijk toe te laten gewicht wat op de paal werd gebouwd. Dit had tot gevolg dat deze wijze van funderen werd toegepast onder lichte constructies, zoals lage muren van schuren en huizen. Menige muur in Graft en De Rijp is op die wijze "op poten gezet". Onderstaand laat ik de beschrijving volgen van het heien van een vier meter lange houten paal. Hierbij dient opgemerkt dat de eerste fase, van het boren vanaf de grond slag, pas ingang vond nadat de betonspecie meer en meer in gebruik raakte. Daarvoor was men verplicht tot onder het grondwaterpeil te ontgraven en van dat niveau af te begin nen met heien. De bouwput werd dan met pompen min of meer droog gehouden en de toevloed van grondwater moest dan vaak nog worden afgeremd door de bouwput te omringen met een damwand. Deze bestond uit een verticaal scherm van in elkaar passende houten delen, rondom de bouwput. Ook deze

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Een Nieuwe Chronyke van het Schermereiland - Graft-de Rijp en Schermer | 1990 | | pagina 7