ONZE VOETINGEN
HANDHEI
4
"Voetingen" is een plaatselijke benaming voor funderingen.
Het heien van funderingspalen blijft een indrukwekkend
gebeuren. Niet zozeer door het lawaai waarmee dat gepaard
gaat, maar vooral door de afmetingen, met name de lengten,
die ermee gemoeid zijn. Als ik het zie, moet ik
onwillekeurig terugdenken aan mijn timmermanstijd bij aannemer
Dirk de Jongh te Graft, waar ik regelmatig bij het heiwerk
betrokken was.
Bij het heien van palen kunnen zich twee gevallen voordoen,
namelijk:
le. De palen komen in de vaste grond te staan. Zij staan
dan "op stuit". De vaste grond is in onze contreien, met
de veenachtige bodem,te bereiken op 15 tot 25 meter diepte.
2e. De vaste grond is niet te bereiken of men streeft
er niet naar die te bereiken. Dan wordt het draagvermogen
verkregen door de knellende werking van de grondverdringing
en de wrijving van de grond tegen de palen; zij staan dan
"op kleef".
Voor woningen en zwaardere gebouwen werd meestal "op stuit"
geheid, waardoor een hogere belasting op de palen kon
worden toegelaten. Dit heiwerk werd,
vanwege het speciale benodigde mate
rieel, uitbesteed aan een heibedrijf.
Maar het heien van kleinere zaken"op
kleef" deden we zelf.
Handheien
Hoewel de geschiedenis en de manier
van het op stuit heien best interes
sant zijnbeperk ik me tot de beschrij
ving van het handmatig op kleef heien
en dan nog wel zonder de stelling.Dat
wil zeggen, zonder de driebenige
stelling met de twee verticale gelei
ders waartussen het heiblok op en
neer wordt bewogen. Dit handmatige
heien bestond uit het door vier per
sonen met touwen via een katrol op
trekken en laten neerkomen van het
heiblok op de paal.
Ik wil het slechts hebben over het
ordinaire handheien. Dat gebeurde met
